Piketty's 'Kapitaal' in een (kritische) notendop

Dit LES heeft een dubbel doel. Vooreerst geven we een beknopte samenvatting van Piketty’s analyse in “Kapitaal in de XXIste eeuw”. Daarnaast formuleren we ook kritische bedenkingen bij sommige elementen van wat intussen een bestseller geworden is. Piketty trekt de aandacht op de explosieve groei van de omvang van het vermogen sinds 1950. Dat ging gepaard met een grondige wijziging in de samenstelling van dat vermogen: landbouwgrond werd vervangen door woningbezit. Piketty legt een verband tussen de toename van het vermogen en de evolutie van het aandeel van inkomen uit vermogen in het nationale inkomen. In sommige landen is het aandeel van het inkomen uit vermogen in het nationaal inkomen gestegen. Maar dat doet zich wel pas voor vanaf de jaren 1970, en in duidelijk mindere mate dan de toename van de verhouding kapitaal t.o.v. nationaal inkomen. Ook de evolutie van de verdeling van het vermogen verschilt van land tot land. In Frankrijk was de verdeling van het vermogen extreem ongelijk in de 19de eeuw en dat bleef zo tot aan de eerste wereldoorlog. De vermogensconcentratie nam sterk af tot 1970 en bleef daarna min of meer stabiel. In de Verenigde Staten was de vermogensconcentratie oorspronkelijk minder groot, maar ze steeg tijdens de laatste decennia wel sterker. Ook de recente evolutie van de inkomensverdeling verschilt van land tot land. De vermogensconcentratie is daarvan niet de belangrijkste determinant. Piketty biedt een boeiende analyse van de evolutie van de inkomensverdeling. Maar dat kapitaal daarin een overwegende rol zou spelen, zoals de titel van zijn boek suggereert, wordt niet bevestigd door de evolutie van de voorbije drie decennia.