ارزیابی شاخص های پایداری تکنولوژی کشاورزی حفاظتی: مطالعه موردی محصول گندم در شهرستان مرودشت

ارزیابی شاخص­های پایداری کشاورزی حافظتی با توجه به مقوله­هایی مهم همچون تغییر اقلیم، بحران منابع آب و خاک از اهمیتی انکارناپذیر برخوردار است، ولی توسعه کشاورزی حفاظتی در ایران در مقایسه با کشورهای توسعه­یافته بسیار اندک است. لذا، در این پژوهش به بررسی و ارزیابی شاخص­های پایداری تکنولوژی کشاورزی حفاظتی پرداخته شد. برای این منظور، داده­ها از راه توزیع پرسش‌نامه بین 375 گندمکار شهرستان مرودشت گردآوری شد. برای تجزیه­و­تحلیل داده­ها از ­تحلیل مالی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شد. نتایج تحلیل مالی نشان دادند که کشاورزی حفاظتی منجر به 73/29 درصد کاهش نیروی کار، 12/48درصد کاهش مصرف آب، 25درصد کاهش بکارگیری ماشین­آلات، 63/17درصد کاهش بذر، 98/17درصد کاهش کود، 03/29 درصد کاهش سموم شیمیایی و 69/19درصد افزایش عملکرد گندم می­شود. هم‌چنین، هر هکتار کشاورزی حفاظتی در مقایسه با کشاورزی مرسوم، از 76/21درصد درآمد بیش‌تر، 3743 ریال هزینه کم‌تر به ازای هر کیلوگرم تولید گندم و 24715 ریال سود ناخالص بیش‌تر برخوردار می­باشد. نتایج AHP نشان دادند که در میان معیارهای اصلی پایداری کشاورزی حفاظتی، به­ترتیب: شاخص­های­ زیست­محیطی، اقتصادی و اجتماعی اولویت دارند. هم‌چنین، در میان زیرمعیارهای اقتصادی، بهبود بهره­وری و کارایی، در میان زیرمعیارهای اجتماعی، تولید و امنیت غذایی، و در نهایت، در میان زیرمعیارهای زیست‌محیطی، حفاظت از منابع آب اولویت دارند.