MUʽTEZİLE’DE ÇOCUKLARIN DİNİ KONUMU

Temel Islam bilimlerinde farkli boyutlariyla ele alinan cocuk konusu, kelâm alaninda da inceleme konusu edilmis, bu hususta onlarin teklife muhatap olduklari zaman dilimi, dunyada karsilastiklari sikintilarin durumu ve ahiretteki konumlari degerlendirmeye tabi tutulmustur. Bu mesele etrafinda adalet ilkesine bagli olarak gorus bildiren Muʽtezile, bulug sarti aramadan onlarin akillarinin kemale ermesini teklif icin yeterli gormus, masumiyetlerine karsi dunyada cektikleri acilari ise ahirette alacaklari bedel ve/veya diger insanlara ibret araci olmalari uzerinden izah etmistir. Sorumluluk cagina gelmemis ferdin azaba ugratilmasinin zulum olacagini dusunen firka, bu baglamda cocuklarin ahirette cehenneme gitmeyeceklerini savunmus, bu konuda mumin yahut musrik cocugu ayrimi yapmamistir. Ancak sorumluluk caginin bulugdan onceki temyiz donemiyle baslayabilecegi gorusunu savunmalari Mu‘tezili alimleri cocuklarin azaba ugratilmayacagi seklindeki dusuncelerinin bir yonuyle daha kati bir hale burunmesine/donusmesine neden olmustur. Kimi Muʽtezile kelamcilarinin farkli yaklasimlar da sergiledikleri bu konuda ortaya atilan hicbir gorus elestiriden kurtulamamis, bu manada onlarin baska mezheplerin goruslerine yaptiklari tenkitlerin bir benzeri kendi fikirlerine karsi da yoneltilmistir.