ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ TÜKETİM ALIŞKANLIKLARI

Giris ve Amac Yeterli ve dengeli beslenme vucudun buyumesi, yenilenmesi ve calismasi icin gerekli olan enerji ve besin ogelerinin her birinin yeterli miktarlarda alinmasidir.Universite hayati bircok insanin ailesinden ayri yasadigi ve beslenme gibi temel bir ihtiyaci tek basina karsiladigi bir donemi kapsamaktadir ve kisinin ilerideki hayatindaki beslenme biciminin neredeyse temelini olusturmaktadir. Bu calismanin amaci; bir universitenin merkez kampusunde egitim goren ogrencilerin sut ve sut urunleri tuketim aliskanliklarini, sut ve sut urunleri ile ilgili bilgi duzeylerini ve sut urunleri tuketim aliskanliklarini etkileyen faktorleri belirlemektir. Gerec ve Yontem Arastirma kesitsel bir arastirmadir.Arastirmada, veri toplama araci olarak arastirmacilar tarafindan gelistirilen ve 21 sorudan olusan anket formu kullanilmistir.Arastirma icin gerekli izinler alinmistir.Orneklem buyuklugu evrendeki kisi sayisi bilindigi zaman olayin toplumda gorulme sikligi biliniyorsakullanilan formul yardimiyla hesaplanmistir. Formulde sut tuketim sikligi ulkemizde yapilan degisik arastirmalari yansitan 0,27oraninda, sapma ise d=0,8 olarak alinmistir.Buna gore orneklem buyuklugu 120 olarak hesaplanmistir.Arastirmanin evrenini bir universitenin merkez kampus ogrencileri (7176 ogrenci) olusturmustur.Anket merkez kampuste ogrenimine devam eden 7176 ogrenci arasindan basit rastgele ornekleme yolu ile secilen 120 ogrenciyeyuzyuze gorusme teknigi ile arastirmacilar tarafindan uygulanmistir. Arastirma sonucu elde edilen veriler bilgisayarda SPSS 16.0 paket programi kullanilarak degerlendirilmistir.Elde edilen veriler tablolar seklinde frekans ve yuzde olarak sunulmus, istatistiksel analizlerde ki kare testi kullanilmistir. Bulgular Ankete katilan ogrencilerin %41,7’sinin duzenli sut icme aliskanliginin oldugu ancak, %30’unun hic sut tuketmedigi belirlenmistir. Ogrencilerin gelir durumlarina gore sut ve sut urunleri tuketim duzeyleri karsilastirildiginda anlamli fark bulunmus(p<0,05) ve diger ogrencilere gore daha yuksek gelire sahip olan ogrencilerin sut ve sut urunleri tuketiminin fazla oldugu gorulmustur. Ankete katilan ogrencilerin %59,1’i sut icme aliskanligini 0-6 yas doneminde, %26,7’si ise 7-14 yas doneminde kazandigini ifade etmistir. Ogrencilerin %44,5’i universite hayatinin sut ve sut urunleri tuketimlerini azalttigini dusunurken,%42,9’u universite hayatinin sut ve sut urunleri tuketim miktarlarini degistirmedigini ifade etmislerdir. Pastorize,UHT ve sokak sutu tercihlerinden hangisinin tuketildigi sorgulandiginda ise ogrencilerin %41,6’si UHT sut tukettiklerini belirtmislerdir. Ogrencilerin %49,5’i sut satin alirken ilk olarak son kullanma tarihine dikkat ettiklerini belirtirken, %33,3’u markasina dikkat ettiklerini belirtmislerdir. Ogrencilerin %61,8’i sut fiyatlarini uygun bulduklarini ifade ederken, %20’si sut fiyatlarini pahali bulmaktadirlar. Ogrenciler icme sutu disinda en sevdikleri sut urunu sorusuna %40,3 oraninda yogurt %22,7 oraninda peynir cevabini vermislerdir. Ankete katilan ogrencilerin %73,3’u kefiri hic denemediklerini ve kefirin ne oldugunu bilmediklerini ifade etmislerdir. Ogrencilerin%41,7’siyemeklerin yaninda icecek olarak ayrani tercih etmektedirler. Yetiskin bir insanin almasi gereken gunluk kalsiyum miktarini ogrencilerin %82,5’i bilmemektedir. Ogrencilerin %67,2’si kalsiyum eksikliginde olusabilecek hastaliklar hakkinda bilgileri oldugunu belirtmislerdir. Ankete katilan ogrencilerin %85’i ambalajli sut ve sut urunlerinde katki maddesi oldugunu dusunduklerini belirtmislerdir.Bu oran sadece sutu ele aldigimizda dusmektedir. Sut ve sut urunlerini tesvik eden en onemli arac sizce nedir sorusuna ogrencilerin %86,7’siaile ve aileden gelen aliskanliklar cevabini vermistir. Ogrencilerin %71,7’si yapilan reklam ve propaganda calismalarini insanlari sut ve sut urunleri tuketimine tesvik etmede yetersiz bulmuslardir. Sonuc ve Oneriler Arastirma sonucunda universite ogrencilerinin sut ve sut urunleri tuketim aliskanliklarinin orta seviyelerde oldugu tespit edilmistir. Sut icme aliskanligi hic olmayan ogrencilerin orani bizim calismamizda %30 bulunmustur.Bu yuzden universite egitiminin ilk yillarinda beslenme ile ilgili dersler, egitimler verilmesi ve ogrencilerin bilinclendirilmesi gerekmektedir. Arastirmamiz sonucunda ogrencilerin yaklasik %60’i sut icme aliskanliklarini 0-6 yas doneminde kazandiklarini belirtmislerdir.Bu yuzden aileler sut ve sut urunleri konusunda egitilmeli, bu konuda daha fazla bilinclendirilmeli, egitim ve seminerlerle cocuklarina erken yaslarda bu aliskanligi kazandirmalari saglanmalidir. Arastirmamiz sonucunda ogrencilerin %71,7’si sut ve sut urunleri tuketimi konusunda yapilan reklam ve propaganda calismalarini yetersiz bulduklarini belirtmislerdir. Bu yuzden bu konuda daha fazla calisma yapilip cesitli egitimler, daha egitici, carpici reklamlar duzenlenebilir. Anahtar Kelimeler: Sut, sut urunleri, tuketim aliskanligi, universite ogrencileri