کاربست تکنیک فرایند تحلیل شبکهای در مکانیابی پارکهای جدید مورد شناسی: منطقۀ سه شهر اهواز

با توسعۀ شهرنشینی، فضای سبز بسیار مورد توجه قرار گرفت و به‌عنوان یک نماد مهم سلامت اکوسیستم‌‌های شهری شناخته شد. پارک و فضای سبز در ارتقاء کیفیت زندگی افراد ساکن در محدوده‌‌های شهری نقش بسزایی دارد؛ اما توزیع نامتوازن پارک‌ها و کم توجهی به معیارهای مطلوب در مکان‌یابی پارک‌ها، موجب می‌شود که مزایای پارک‌ها، به‌طور شایسته و بایسته محقق نگردد. منطقۀ سه شهر اهواز نیز به دلیل توزیع نامتوازن و عدم رعایت اصول مکان‌یابی پارک، با همین مسأله مواجه است؛ بنابراین، این پژوهش با هدف مکان‌یابی پارک جدید در منطقۀ سه شهر اهواز انجام شده است. برای دستیابی به هدف پیش گفته، با رویکردی کاربردی و ماهیتی توصیفی- تحلیلی از شش شاخص حاصل از مطالعات و نظرات خبرگان استفاده شد که اطلاعات مورد نیاز با مطالعۀ ادبیات موضوع، پژوهش‌‌های پیشین، طرح‌‌های توسعه و عمران شهر اهواز جمع‌آوری شد و به‌وسیلۀ مدل فرایند تحلیل شبکه‌ای و ابزار تحلیل شبکه در محیط نرم‌افزار Arc GIS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. محاسبات نشان داد که یازده محلۀ منطقۀ سه اهواز فاقد پارک ‌است. با مقایسۀ سرانۀ پارک در محله‌ها و سرانۀ استاندارد طرح تفصیلی مصوب 1376 (4/13 متر مربع) معلوم شد که 78/76 درصد محله‌ها از لحاظ برخوداری از پارک در وضعیت محروم و بسیار محروم قرار دارند. بررسی شعاع عملکرد پارک‌‌‌های موجود نشان داد که 53 درصد پارک‌‌ها در ارائۀ خدمات به ساکنان محله‌‌های مقصد، در وضعیت مطلوب قرار دارند و 47 درصد مابقی دارای وضعیت نامطلوبی ‌هستند. حاصل مکان‌یابی پارک‌‌های جدید، بیست مکان شد که به‌وسیلۀ نرم‌افزار Super Decisions اولویت احداث آنها مشخص شد. نتایج پژوهش، حاکی از این است که توزیع پارک‌ها در منطقۀ سه شهر اهواز بسیار نامتوازن و بی‌توجه به تراکم جمعیت و عدم رعایت اصول مکان‌یابی پارک است و برای مرتفع ساختن این خلل، نیاز به احداث پارک جدید می‌باشد؛ اما احداث پارک جدید باید بر‌اساس استانداردهای موجود باشد تا ضمن کارآیی بالاتر، کیفیت زندگی و رضایت‌مندی شهروندان را تضمین کند.