Yapay Finansal Market Modelleme: Ajan Temelli Yaklaşım

Finans ve iktisatta rasyonellik ve homojenlik konusundaki geleneksel gorus, teorik sinirlamalar ve artan ampirik bulgular ile sorgulanmaya baslanmistir. Bu, rasyonel beklentileri olan ajanlari temsil etmekten heterojen beklentileri olan rasyonel ajanlara dogru bir paradigma degisikligine yol acmaktadir. Bu baglamda, bu calisma, ajanlar uzerindeki heterojenligi daha iyi ele almak ve aralarindaki etkilesimi yakalamak icin ajan temelli bir finansal piyasayi modellemeyi amaclamaktadir. Raberto ve digerleri (2001) tarafindan sunulan Genoa piyasa modeline dayanarak, ilkel bir ajan tabanli yapay finansal piyasa yaratilmistir. Modelin gecerliligini saglamak icin finansal varlik getirilerinin “stylized fact” olgusunu tekrarlamayi hedefliyoruz. Ajanlara onceden belirlenmis nakit ve varlik tutari atanir. Ajan tabanli simulasyon farkli senaryolar altinda yapilarak sonuclar incelendi. Ajanlar, alim satim yaparken gurultucu yatirimci veya teknik indikatorleri kullanan bir ajan olarak farklilik gosterir. Model olasilik yogunluk fonksiyonunun leptokurtik sekli, getirilerin otokorelasyon yoklugu ve ucuculuk kumelenmesi ozelliklerini tekrarlamistir.