بررسی اثر زغال زیستی و زئوپلانت بر ویژگیهای مکانیکی خاکهای آلوده به مواد نفتی در میدان نفتی اهواز

بهره‌برداری از مبدان‌های نفتی احتمال نشت آلاینده‌های نفتی به درون خاک پیرامونی را افزایش می‌دهد. این پدیده علاوه بر خسارت‌ها و تبعات زیست‌محیطی، سبب تغییرات مخرب در ویژگی‌های فیزیکی و مکانیکی خاک نیز می‌گردد. در این پژوهش تاثیرات زغال‌زیستی باگاس‌نیشکر به‌عنوان اصلاح‌کننده‌ی آلی و زئوپلانت به‌عنوان اصلاح‌کننده‌ی آلی-معدنی بر برخی از ویژگی‏های خاک‏های آلوده به هیدروکربن‏های نفتی، در محدوده‏ی میدان نفتی اهواز (منطقه بهره‌برداری نفت و گاز کارون) بررسی شد. برای این منظور پس از بازدید‏های میدانی و نمونه‌برداری به‌روش سیستماتیک کاملا تصادفی درون بلوک، نمونه‏های خاک به گلدان‌هایی 7 کیلوگرمی منتقل شده و تیمارهای آزمایشی در سطوح 2، 4 و 6 درصد وزنی به خاک افزوده شد، سپس رطوبت خاک در سطح 25 و 50 درصد ظرفیت زراعی (FC) محاسبه و بر خاک گلدان‌ها اعمال گردید و نمونه‏ها برای مدت 100 روز انکوباسیون شدند. پس از اتمام انکوباسیون پارامتر‏های مقاومتی خاک شامل مقاومت فروروی، مقاومت کششی، مقاومت برشی، شاخص تردی خاکدانه و نیز کلاس آبگذری خاک با استفاده از روش‌های استاندارد اندازه‌گیری شد. همچنین درصد نرمال آلکان‏ها و هیدروکربن‏های نفتی با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) تعیین شد. نتایج نشان داد که افزودن زغال‌زیستی و زئوپلانت در سطوح 2 و 4 درصد سبب افزایش مقاومت برشی و در سطح 6 درصد و 50 درصد رطوبت ظرفیت زراعی باعث کاهش مقاومت برشی خاک شده است. همچنین کمترین مقاومت برشی در سطح 6 درصد زغال-زیستی و رطوبت 50 درصد FC، مشاهده شد ( 40/0 کیلوپاسکال). کاربرد زئوپلانت و زغال‌زیستی منجر به افزایش مقاومت کششی شده است و در سطح 6 درصد زغال‌زیستی (رطوبت 25 درصد FC) بیشترین مقاومت کششی حاصل شد (18 کیلوپاسکال). کمترین مقاومت فروروی برای سطح 6 درصد زغال‌زیستی (سطح رطوبت 25 درصد FC) به‌دست آمد. بدین ترتیب افزودن تیمارهای آلی و آلی-معدنی منجر به بهبود ویژگی‌های ساختمانی و مکانیکی خاک شده است و راهکاری مدیریتی برای احیای خاک‌های آلوده به مواد نفتی محسوب می‌شود.