Nitro Grupları İçeren Klasik Patlayıcı Maddelerin İndirgeme Tepkimeleri ile Kimyasal Bertaraf Yöntemlerinin Araştırılması

Askeri amacli olarak kullanilan muhimmatin cok buyuk bir kismi nitro grubu iceren enerjik maddelerden uretilmektedir. Nitro grubunun isi, isik ve mikroorganizmalardan etkilenen bir fonksiyonlu grup olmasi muhimmatlarin bir raf omru olmasina ve omrunu tamamlamis muhimmatin bertaraf edilmesi problemini ortaya cikarmaktadir. Gunumuzde basvurulan bertaraf yontemleri enerjik maddenin patlatilmasi veya yakilmasi esasina dayanir. Bu yontemler tedbir alinmis ortamlarda gerceklestirilmekle birlikte is guvenligi ve cevre kirliligi acisindan risk icerirler. Bu calisma muhimmat icinde kullanilan enerjik maddelerden 2,4,6-trinitrotoluen, 2,4,6-trinitrofenol ve 1,3,5-siklotrimetilentrinitramin bilesiklerinin indirgenme tepkimeleri kullanilarak tehlikesiz materyal haline getirilmeleri uzerine planlanmistir. Belirtilen enerjik maddeler metalik demir, metalik cinko, sodyumditiyonit, Pd-aktif komur/hidrazin ve sodyum-civa amalgami kullanilarak MeOH:H2O icinde indirgenmislerdir. Indirgenme urunleri IR spektroskopi yontemi ile incelendiginde, indirgenme urunleri nitro gruplarinin hemen hemen tamamen amino gruplarina indirgendigi tespit edilmistir. Termogravimetri yontemi ile indirgenme urunleri incelendiginde Fe/HCl ve sodyum-civa amalgami ile indirgenmis enerjik maddelerin patlama tehlikelerinin ortadan kalktigi gorulmustur.