ارزیابی تنوع ژنتیکی ژنوتیپهای برتر گردو بر اساس خصوصیات پومولوژیک و فنولوژیک در استان چهارمحال وبختیاری

یکی از روش‌های به نژادی گردو، شناسایی و گزینش ژنوتیپ‌های برتر در مناطق مختلف کشور است. به منظور دستیابی به ژنوتیپ‌های امیدبخش در استان چهار محال و بختیاری، پژوهشی در مناطق اصلی گردوخیز استان انجام شد. به این منظور برخی صفات فنولوژیک و پومولوژیک 58 ژنوتیپ انتخاب شده از مناطق مختلف استان بر اساس توصیف‌نامه IPGRI طی سه سال مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که کلیه صفات مورد بررسی در محدوده ژنوتیپ‌ها معنی‌دار بودند. بیشترین درصد مغز (88/62) و کمترین وزن پوست چوبی (27/4 گرم) متعلق به ژنوتیپ شماره 20 بود. ژنوتیپ شماره 3 دیربرگ‌ده‌ترین ژنوتیپ بود. ژنوتیپ‌های 18 و 42 (کد 9) پرمحصول‌ترین ژنوتیپ بودند. ژنوتیپ شماره 21 نیز بیشترین وزن میوه (28/17 گرم) و بیشترین وزن مغز (11/10 گرم) را به خود اختصاص داد. نتایج تجزیه همبستگی ساده صفات، وجود همبستگی مثبت و منفی معنی‌داری را بین برخی از صفات مهم نشان داد. بر اساس تجزیه خوشه‌ای، ژنوتیپ‌های با صفات مطلوب مغز و میوه از سایر ژنوتیپ‌ها جدا شدند. با تجزیه به عامل‌های اصلی، صفات موثر در هفت گروه عاملی قرار گرفتند که مجموعا 35/75 درصد واریانس کل را توجیه کردند. در تجزیه دی‌پلات تفاوت بین ژنوتیپ‌ها به خوبی نمایان بود و نتایج آن با نتایج تجزیه خوشه‌ای تطابق زیادی نشان داد. در نهایت ژنوتیپ‌های شماره 3، 5، 15، 18، 20، 21، 22 و 42 به عنوان ژنوتیپ‌های امیدبخش و قابل توصیه برای احداث باغ و استفاده در برنامه‌های به‌نژادی معرفی شدند.