YÜZME HAVUZLARINDA KARBON BAZLI DEZENFEKSİYON YAN ÜRÜNLERİNİN OLUŞUMU

Bu calismada ulkemiz literaturunde ilk defa yer alacak ve oldukca onemli bir konu olan yuzme havuzlarindaki dezenfeksiyon yan urunlerinin (DYU) turleri, DYU olusumuna etki eden faktorler ve DYU’lerin saglik etkileri konusunda bir derleme yapilmistir. Icme suyu sebekesi ve yuzme havuzlarindaki patojen mikroorganizmalarin engellenebilmesi amaciyla bircok dezenfektan kullanilmaktadir. Yuzme havuzlarinda genellikle klor bazli dezenfektanlar kullanilirken, bromlu dezenfektanlar da dezenfeksiyon icin tercih edilmektedir. Havuz suyundaki organik madde kaynaklari; i) doldurma suyunda bulunan dogal organik maddeler (DOM) ve ii) yuzuculerden gelen organik yuklemelerdir. Yuzme havuzlari ozelinde yuzuculerden kaynakli daimi organik yukleme ve surekli dezenfeksiyon sonucu (organik maddelerin oksidantlar/dezenfektanlar ile reaksiyonu sonucunda) mutajenik ve kanserojenik olmalarindan suphelenilen DYU olusumu icme sularindakine nazaran daha fazladir. Trihalometan (THM) ve haloasetik asitler (HAA), havuz suyunda en sik karsilasilan yan urunlerdir. THM gibi ucucu olan yan urunler sadece yuzme suyunda degil, havada da oldukca yuksek konsantrasyonlarda bulunabilmektedir. Bu yan urunlerin olusum mekanizmalarinin bilinmesi ve kontrol altina alinmasi, yuzuculer ve bilhassa havuz calisanlarinin sagligina olan etkilerinin en aza indirilmesi baglaminda onem arz etmektedir. Olustuktan sonra giderilmesi zor ve maliyetli olan DYU’lerin olusumunda etkili oncullerin belirlenmesi ve kontrolu ile uygun dezenfektan turunun kullanilmasiyla yuzme havuzlarindaki DYU olusumlari azaltilabilir.