TÜRKİYE’DE İKTİSADİ BÜYÜME VE BİRİNCİL ENERJİ TÜKETİMİNİN KARBON SALINIMI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ : YAPISAL VAR YAKLAŞIMI

Bu calismada ekonomik buyume ve birincil enerji tuketiminin karbondioksit salinimi uzerindeki etkisi arastirilmaktadir. Turkiye’nin 1965-2017 donemine iliskin verilerin kullanildigi calismada yapisal vektor otoregresyon modeli kullanilmaktadir. ADF, PP, Ng-Perron ve KPSS testleri ile duraganlik analizi yapilmis, degiskenler arasindaki esbutunlesme iliskisi Johansen-Juselius yontemiyle test edilmistir. Bagimsiz degiskenlerin karbon salinimi uzerindeki uzun donemli etkilerinin belirlenmesi amaclandigi icin, calismada uzun donem kisitli yapisal VAR modeli benimsenmistir. Elde edilen bulgulara gore, degiskenler arasinda karsilikli bir etkilesim soz konusu olmakla birlikte, hem ekonomik buyume ve hem de birincil enerji tuketimi karbon salinimini pozitif yonde etkilemekte ve kalici sonuclar ortaya koymaktadir. Bununla birlikte, birincil enerji tuketiminin karbon salinimini buyumeye gore daha fazla artirdigi, ayrica buyumenin birincil enerji tuketimini pozitif yonde ve kalici olarak etkiledigi bulgular arasindadir.