امکان سنجی استفاده از صفات ریختشناسی در تفکیک گربهوحشی (Felis lybica) از اهلی و چالشهای پیش روی حفاظت گونه در ایران

گربه‌وحشی(Felis lybica/Felis silvestris) یکی از گربه‌سانانی است با پراکنش وسیع جغرافیایی که علاوه بر عوامل تهدید انسانی به وسیله عامل تهدیدی بالقوه و متمایز از سایر گربه‌سانان یعنی اختلاط با گربه‌اهلی نیز در خطر است و همین موضوع، شناسایی گربه‌وحشی در طبیعت و حفاظت از آن‌را با چالش‌ مواجه کرده ‌‌است. در مطالعه حاضر با توجه به ضرورت شناسایی زیرگونه‌های موجود گربه وحشی در ایران و انجام بررسی‌های‌ ریخت‌شناسی، 814 جفت باز از قطعه NADH5 از ژنوم میتوکندری برای 38 نمونه گربه‌وحشی که از سطح زیستگاه‌های این گونه در ایران جمع‌آوری شده‌‌ بود توالی‌یابی شدند. تحلیل‌های تبارشناسی، گربه‌وحشی را در ایران به دو زیر‌کلاد تقسیم کرد که توالی‌های ایران در ترکیب با توالی‌های جهانی گربه‌وحشی، در بین زیرکلاد گربه‌وحشی آسیایی و زیرکلاد گربه‌وحشی آفریقایی/اهلی قرار گرفتند. با استفاده از تصاویر در دسترس از گربه‌وحشی در این مطالعه و هم چنین دستورالعمل‌های موجود، امکان‌سنجی استفاده از صفات ریخت‌شناسی برای تفکیک نمونه‌های وحشی از اهلی بررسی شد که با توجه به عدم وجود تصاویر با کیفیت و نبود جزئیات لازم در تصاویر‌، نتایج با عدم قطعیت همراه بود. لذا برای شناسایی گربه‌وحشی به وسیله صفات ریخت‌شناسی، وجود تصاویر گونه که ابعاد مختلفی از ویژگی‌های ریخت‌شناسی را بر اساس دستور العمل‌های مربوطه پوشش دهند الزامی است. ضمن این که تهیه دستورالعملی که بتواند در طبیعت با استفاده از ویژگی‌های خز و بدون نیاز به مطالعات مولکولی، امکان شناسایی گربه‌وحشی را فراهم کند، ضروری است. برای حفاظت از گربه‌وحشی، دانش ما از ویژگی‌های بوم‌شناسی گونه، وضعیت اختلاط، نرخ اختلاط و فاکتورهای محیطی تاثیرگذار بر روی فرایند هیبریداسیون باید افزایش یابد.