Tüketicilerin Helal Tüketim Davranışlarının Belirleyicileri: Planlı Davranış Teorisi Çerçevesinde Bir Araştırma

Ozet Bu calismanin amaci, tuketicilerin helal kavramini nasil algiladiklari ve tuketicilerin helal ozellikli urunleri satin alma davranislarini incelemektir. Sosyal bilimlerde insan davranislarini incelemede siklikla kullanilan Planli Davranis Teorisi (PDT) cercevesinde arastirma yurutulmustur. Tuketicilerin helal urunlere yonelik tutumlari, cevrelerindeki insanlarin tepkileri ve algilanan davranissal kontrolun davranissal niyet ve fiili davranis uzerindeki etkileri arastirilmistir. Ayrica tuketicilerin helal urun kavramini nasil tanimladiklari ve farkli urun gruplarina gore bu tanimlamalarin degisip degismedigi incelenmistir. Bu amaclar kapsaminda helal tuketim ile ilgili sosyal medya uzerinde olusturulmus bir grubun uyelerine yonelik online olarak bir anket hazirlanmis ve gerekli veriler toplanmistir. 202 tuketiciden elde edilen veriler uzerinde analizler yapilmistir. PDT esas alinarak gelistirilen arastirma modelinde yer alan degiskenlerin tuketicilerin helal urun satin almaya yonelik niyetlerini ve davranislarini acikladigi tespit edilmistir. Davranissal niyet uzerinde tuketicilerin gelistirdikleri tutum, fiili davranis uzerinde ise niyetlerin en belirleyici degiskenler olduklari tespit edilmistir. Gida, kozmetik ve temizlik urun gruplarinda katilimcilarin en cok gida urunlerinin helal ozelligi tasimasi konusunda hassasiyet tasidiklari gozlemlenmistir. Helal urunlerin, Islam dininin kurallarina uygun olarak uretilmis olmasinin yaninda tuketiciler tarafindan guvenilir, saglikli ve temiz olarak algilandigi tespit edilmistir. Anahtar Kelimeler: Helal tuketim, Planli Davranis Teorisi.