تحلیل فضایی ابعاد تابآوری منطقهای در برابر بلایای طبیعی در استان آذربایجان شرقی با تاکید بر شهر مرند

امروزه حوادث و بلایای طبیعی بیش از پیش جوامع انسانی را تهدیدمی‌کنند که در صورت نداشتن آگاهی و آمادگی،صدمه‌های جبران‌ناپذیری بر زندگی انسان‌ها، اعم از حوزه‌های سکونتی و دیگر ابعاد اقتصادی، اجتماعی، نهادی و کالبدی-محیطی دارد. درنتیجه جوامع برای کاهش اثر بلایای طبیعی رویکردهای متنوعی را در پیشمی‌گیرند. یکی از این رویکرده اتاب‌آوری و پایداریدر برابر بلایای طبیعی است. هدف از این پژوهش تحلیل فضایی تاب‌آوری منطقه‌ای در برابر مخاطرات طبیعی در شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی است. تحقیق حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از نوع تحقیقات توصیفی - تحلیلی است. به‌منظور گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه‌ای استفاده‌شده است. در راستای انجام تحقیق از 25 شاخص در قالب 5 متغیراجتماعی،اقتصادی، بهداشتی و درمانی،خدماتی و زیرساختی و محیطی، استفاده گردیده است. در این پژوهش به‌منظور وزن دهی شاخص‌ها از تکنیک دلفی و به‌منظور تحلیل داده‌ها در راستای سطح‌بندی شهرستان‌های استان از تکنیک پرامیتی استفاده گردیده است.همچنین به‌منظورتحلیل فضایی تاب‌آوریمنطقه‌ای استان آذربایجان شرقی از روش کریجینگ و نرم‌افزارArc - Gis بهره‌گیری شده است.نتایج پرامیتی نشان داد شهرستان‌های جلفا، مرند و تبریز در رتبه‌های اول تا سوم هستند. همچنین نتایج تحلیل کریجینگ نشان داد وضعیت تاب‌آوری مناطق موردمطالعه در نواحی شمال شرق و جنوب غرب استان در وضعیت نامناسب و نواحی مرکزی در وضعیت متوسطی قرار دارند و در مناطق شمال غرب در وضعیت بهتری هستند. و ارزیابی کلی نشان‌دهنده وضعیت بهتر نواحی مرکزی مانند شهرستان تبریز وبستان‌آباد و مرند است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بیش از 31.3 درصد از مساحت ساخته شده شهر مرند در برابر زلزله آسیب‌پذیری زیادی دارند که مساحتی برابر با 28.5 هکتار را شامل می شود. این مناطق در مرکز شهر و غرب شهر گسترده شده اند.