Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) ve Hava Kalitesi Verileri Kullanılarak Türkiye’nin Hava Kirliliğinin Değerlendirilmesi

Yapilan bu calismada; Turkiye’de hava kirliliginin onlenmesi icin mevcut duruma dikkat cekilerek kamuoyunun bilgilendirilmesi amaclanmistir. Calismada kullanilan veriler, T.C. Cevre ve Şehircilik Bakanligindan temin edilmis ve arcGIS ortaminda islenerek haritalandirilmistir. Yapilan analizler sonucunda; Turkiye’de kentlerin oncelikli cevre sorunlari arasinda hava kirliliginin ikinci sirada yer aldigi ve yillar itibariyle karsilastirilmasi yapildiginda son bes yilda hava kirliligi ile ilgili sorunlarin stabil olarak devam ettigi belirlenmistir.  Kentlerde hava kirliliginin muhtemel nedenlerinin sirasiyla evsel isinmadan (63 kentde), sanayi isletmeleri ve faaliyetlerinden (9 kentde), karayolu trafiginden (5 kentde), termik santralden (2 kentde), maden isletmelerinden (1 kentde) kaynaklandigi tespit edilmistir. Hava kirliligine karsi onlem alinmasinda karsilasilan guclukler ise; isinmada kalitesiz yakit kullanimi, atiklarin yakilmasi, topografik yapi, meteorolojik faktorler, tuketici bilincsizligi, carpik kentlesme, sehir merkezine veya yerlesim yerlerine yakin mesafede endustriyel tesislerinin konumlandirilmasi seklinde siralanabilir. 2016 yilinin Ocak ayi icin ortalama SO2 olcum sonuclari hava kalitesi indeksine gore siniflandirildiginda; 69 kentin “1-iyi” sinifinda oldugu ve PM10 olcum sonuclarina gore 12 kentin “3-hassas”, 37 kentin  “2-orta”  index diliminde, 24 kentimizinde “1-iyi” sinifinda yer aldigi gorulmustur. Ulkemizde ‘atik yonetim felsefesi’ olarak tanimlanan cevresel kirlenmeleri ortadan kaldiracak veya minimuma indirecek cevresel projelerin hazirlanarak sayisinin artmasi ve ivedilikle hayata gecirilmesinin hava kirliliginin azaltilmasinda yarar saglayacagi asikardir.