TÜRKİYE’DEKİ YENİ KORONAVİRÜS (2019-NCOV) VAKA SAYISININ SEYRİ İÇİN İSTATİSTİK MODEL YAKLAŞIMI

Amac: Ilk olarak Cin’de ortaya cikan ve 180 den fazla ulkeye hizla yayilan Yeni koronavirus (2019-nCov) 'un neden oldugu salgin hastalik, bircok ulke icin buyuk bir sorun olmus ve hala olmaya devam etmektedir. Yeni koronovirus, SARS-CoV ve MERS-CoV’unda icinde bulundugu beta-coronavirus ailesi icinde yer almaktadir. Hastaligin kontrol altina alinmasi ve tamamen yok edilmesi icin alinacak onlemlerdeki basari, hastaligin seyrinin nasil degistiginin dogru olarak belirlenmesi ile yakindan iliskilidir. Bu nedenle calismada, Yeni koronavirusun ulkemizdeki yayilim seyrinin istatistik modellemesinin yapilmasi amaclanmistir. Gerec-Yontem: 17 Mart 2020 ile 19 Mayis 2020 arasindaki 64 gunluk veriler kullanilmistir. Bu verilerden hareketle, kisitlamanin olmadigi ve oldugu gunlerde Yeni koronavirus hastaligina yakalanmis birey sayisini belirlemeye yonelik modelleme yapilmistir. Kisitlamali gunler icin Ustel (Exponential) fonksiyon, kisitlama olmayan gunler icin Karesel (Quadratic) fonksiyon kullanilmistir. Bulgular: Belirleme katsayilari; Karesel fonksiyon icin % 78, Ustel fonksiyon icin % 98 olarak bulunmustur. Her iki model de istatistik olarak onemli bulunmustur (p<0.05). Sonuc: Ileride yapilacak calismalarda kullanilacak modelin; olabildigince basit, biyolojik olarak yorumlanabilir ve kolay anlasilabilir olmasi durumlari da dikkate alinarak istatistik modelleme yapilmasinin onemli oldugu vurgulanmistir.