مقایسة اثر روشهای مداخلهای آموزش، بازخورد و القای ریاکاری بر نگرش، قصد و رفتار صرفهجویی انرژی الکتریکی

هدف پژوهش حاضر مقایسة اثر سه مداخلة آموزش، بازخورد و القای ریاکاری بر نگرش، قصد و رفتار صرفه‌جویی برق خانوارها است. طرح شبه‌آزمایشی با سه گروه آزمایشی و یک گروه گواه، به‌صورت پیش‌آزمون-پس‌آزمون و پیگیری به‌کار گرفته ‌شد. جامعة آماری، مشترکان برق محلة گلسار رشت و نمونة آماری، خانوارهای 46 واحد یک مجتمع مسکونی منطقه هستند که به 4 گروه 12 واحدی تقسیم شدند. در مداخلة آموزش، دفترچه‌های آموزش صرفه‌جویی، در مداخلة بازخورد، گزارش هفتگی صرفه‌جویی و در مداخلة القای ریاکاری، اعلان تبلیغاتی و گروه مجازی به سه گروه آزمایشی اختصاص ‌یافت. نگرش و قصد صرفه‌جویی، ابتدا در پیش‌آزمون و پس‌از شش هفته اجرای مداخلات، در پس‌آزمون، با مقیاس‌های محقق‌ساختة نگرش و قصد صرفه‌جویی سنجیده ‌شد. میزان رفتار صرفه‌جویی با قرائت کنتورهای برق در پیش‌آزمون، پس‌آزمون و هشت هفته بعد از مداخلات، در پیگیری اندازه‌گیری شد. تغییرات نگرش و قصد، با تحلیل کوواریانس چندمتغیره و آزمون‌های تعقیبی، همچنین تغییرات رفتار، با تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر بررسی ‌شدند. نتایج نشان می‌دهد آموزش تنها قادر به تغییر نگرش افراد دربارة صرفه‌جویی بوده ‌است. درعوض، القای ریاکاری برای راه‌اندازی قصد صرفه‌جویی و بازخورد برای فعال‌سازی رفتار صرفه‌جویی، اثربخش بوده‌اند؛ اگرچه پایداری رفتار صرفه‌جویی، وابسته‌ به استمرار بازخوردرسانی بود.