بررسی تأثیر پخش سیلاب بر تغذیه آبخوان با استفاده از شاخصهای GRI، SDI و SPI (مطالعه موردی: آبخوان هرات یزد)

پخش سیلاب بر روی مخروط افکنه‌ها، در خروجی حوزه‌های آبخیز و با هدف بهره‌برداری از سیلاب‌های ناگهانی انجام می‌شود. پخش سیلاب به منظور که جهت بهره‌برداری از سیلاب‌های خشکه رودها، رودخانه‌های فصلی و ذخیره نمودن آن‌ها در آبخوان‌ها به کار می‌رود. در تحقیق حاضر تاثیر سیستم پخش سیلاب هرات در استان یزد بر تغذیه آبخوان بررسی گردید. به این منظور شاخص GRI برای چاه‌های پیزومتری (3 چاه داخل آبخوان و 6 چاه مجاور آبخوان) و همچنین شاخص SDI برای قنات‌های پایین دست (4 رشته قنات) محاسبه شد. همبستگی شاخص‌ها با حجم سیلاب ورودی به عرصه‌های پخش سیلاب و همچنین شاخص بارش استاندارد (SPI) به صورت سالانه و ماهانه و با تاخیرهای زمانی متفاوت بررسی گردید. نتایج نشان داد که شاخص GRI سالانه در پیزومترها با حجم سیلاب و حجم سیلاب با تاخیرهای زمانی، در سطوح احتمال 1 و 5 درصد معنی‌دار است. شاخص GRI ماهانه در دو پیزومتر با حجم سیلاب و در بقیه با شاخص بارش استاندارد با تاخیرهای ماهانه همبستگی دارد. در ارتباط با قنوات، شاخص SDI بیشتر با شاخص بارش استاندارد (SPI) به صورت ماهانه و سالانه با تاخیرهای زمانی همبستگی نشان داد. در نهایت با توجه به این­که 98 درصد آبگیری عرصه‌ها در سه سال اول بعد از اجرای طرح بوده و در سال‌های زیادی عرصه بدون آبگیری بوده است، همچنین به دلیل کاهش نفوذپذیری عرصه‌ها و تبخیر بالا، احداث این­گونه طرح­ها در مناطق خشک و نیمه خشک از عملکرد پایینی بر خوردار است.