تهیه و ارزیابی نقشههای تبخیر و تعرق براساس دادههای ماهوارۀ لندست 8 و مدل SEBAL در جنگلهای هیرکانی (مطالعۀ موردی: جنگلهای پلسفید و کیاسر)

برآورد دقیق تبخیر و تعرق واقعی می‌تواند در برنامه‌ریزی مدیریت جنگل‌های هیرکانی که اهمیت زیادی در کاهش شدت تغییرات اقلیمی و همچنین تأمین منابع آبی شمال ایران دارد، کمک‌کننده باشد. روش‌های مستقیم اندازه‌گیری تبخیر و تعرق به محدودیت‌هایی دچار است که از مهم‌ترین آنها می‌توان به نقطه‌ای بودن اندازه‌گیری‌ها اشاره کرد. در مقابل، برخی روش‌های سنجش از دور ایجاد شده‌اند که حتی می‌توانند سبب دستیابی به نقشه‌های تبخیر و تعرق شوند، البته باید قبل از به‌کارگیری این نقشه‌ها، صحت و درستی این روش‌ها ارزیابی شود. هدف تحقیق حاضر، ارزیابی نقشه‌های تبخیر و تعرق واقعی لحظه‌ای () و روزانه () برآوردشده از تصاویر ماهوارۀ لندست 8 و مدل SEBAL در جنگل‌های هیرکانی است. برای این منظور، تصاویر ماهوارۀ لندست 8 در تاریخ‌های 04/05/1393 و 08/03/1395 برای 200‌هزار هکتار از جنگل‌های هیرکانی در محدودۀ شهرستان‌های پل‌سفید و کیاسر تهیه شد. پس از پردازش و محاسبات، شارگرمای نهان از تصاویر برآورد و برپایۀ شار گرمای نهان، نقشه‌های  و  تهیه شد. برای ارزیابی این نقشه‌ها، مقدار زمینی و با استفاده از داده‌های هواشناسی ایستگاه‌های پل‌سفید و کیاسر و روش پنمن-مانتیث-فائو محاسبه شد. متوسط و  برآوردشده با استفاده از تصاویر و روش سبال به‌ترتیب در ایستگاه پل‌سفید 53/0 و 39/5 و در ایستگاه کیاسر 48/0 و 98/4 و متوسط محاسبه‌شدۀ این دو پارامتر در دو تاریخ یادشده به‌ترتیب در ایستگاه پل‌سفید 60/0 و 16/6 و در ایستگاه کیاسر 55/0 و 82/5 است. مقایسۀ مقادیر برآوردشده با روش پنمن-مانتیث- فائو نشان داد که میانگین اختلاف مطلق برآوردشده برای  و  به‌ترتیب 068/0 و 809/0 و میانگین درصد اختلاف نسبی برای این دو پارامتر به‌ترتیب 99/11 و 56/13 درصد است که در مجموع توانایی زیاد رویکرد استفاده‌شده در تهیۀ نقشه‌های تبخیر و تعرق و امکان استفادۀ کاربردی از این نقشه‌ها را نشان می‌دهد.