تحلیل برهمکنش های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی میان سنت های فرهنگی اروک، کورا ارس و نینوا Vدر شمال غرب و نیمه شرقی زاگرس مرکزی

شمال غرب ایران از یک سو به مناطق ماورا قفقاز، آناتولی و بین النهرین پیوند خورده و از سوی دیگر دارای ارتباط با فلات مرکزی و شرق زاگرس مرکزی است. لذا این منطقه همیشه مرکز تلاقی اقوام مختلف با ساختارهای متفاوت قومی و فرهنگی بوده به طوری که می توان این منطقه را چهار راهی برای عبور ملل و مرکزی برای تجارت دانست. در هزاره 4 و اوایل هزاره 3 قبل از میلاد با پیچیده تر شدن روابط اقتصادی و اجتماعی میان جوامع، با شکل متفاوتی از تعاملات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در منطقه بین النهرین، آناتولی، حوزه ماورا قفقاز و فلات ایران رو به رو می شویم. در این بازه زمانی همزمان با شکل گیری فرهنگ اروک و گسترش نفوذ جوامع بین النهرینی در فراسوی مراکز اصلی خود، در ارتفاعات و نواحی کوهستانی شمال و شرق دره های رودخانه های دجله و فرات فرهنگ ماورا قفقاز در جریان بود. در همین زمان، در حوضه دریاچه ارومیه یک وقفه فرهنگی بین حسنلو VIII/ مس سنگی جدید پیزدلی (همزمان با عبید و اروک اولیه در بین النهرین) و حسنلو VII / عصر مفرغ قدیم (همزمان با فرهنگ ماورا قفقاز قدیم II-III در شمال حوضه دریاچه، فرهنگ سفال نارنجی منقوش POW در جنوب حوضه دریاچه ارومیه و سلسله های اولیه و اکد در بین النهرین) مشاهده می شود. لذا انتقال از حسنلو VIII به حسنلو VII بحث مهمی در پیش از تاریخ منطقه است. از سویی با توجه به برهمکنش فرهنگ های اروک، کورا ارس و فرهنگ سفال نارنجی منقوش در برخی محوطه ها لذا مطالعه پراکنش و برهمکنش های میان فرهنگی در این دوران حایز اهمیت است. اهمیت این پژوهش ازاین‌رو است که نه تنها می‌تواند به مطالعه برهم‌کنش‌های فرهنگی این مردمان در دوران پیش‌از‌تاریخ منطقه بپردازد، بلکه در شناسایی جایگاه منطقه در مبادلات فرهنگی اقتصادی فی مابین فلات ایران با قفقاز و بین النهرین نیز موثر افتد.