İNEKLERDE LUTEAL PROGESTERON BİYOSENTEZİ ve MOLEKÜLER KONTROL MEKANİZMASI

Yirmi bir gun suren duzenli ostrus siklusu ile yil boyu ureme aktivitesi gosterebilen ineklerde korpus luteum (KL)’un onemli bir yeri bulunmaktadir. Ovulasyonla yumurta hucresinin atilmasindan hemen sonra, folikul enkazinin bulundugu yerde olusmaya baslayan KL, ostrus siklusunun en uzun donemi olan diostrus fazinda varligini surdurmektedir. Korpus luteumun en onemli ve temel gorevi progesteron (P4) sentezlemektedir. Bu gorevi folikul duvarindaki Granuloza ve Teka hucrelerinin luteinlestirici hormon (LH) uyarimi ile farklilasmasiyla meydana gelen buyuk ve kucuk luteal hucreler gerceklestirmektedir. Steroidojenik enzimler araciligiyla kolesterolden sentezlenen progesteronun, ostrus siklusunun duzenlenmesi ve gebeligin devamligini saglama gibi onemli gorevleri bulunmaktadir. Hazirlanmis olan bu derlemede, inek luteal hucrelerinde meydana gelen P4 biyosentezi ve sentezin molekuler kontrol mekanizmasi ile bu asamalarda rol oynayan sitokrom p450s (CYP11A1), steroidojenik akut duzenleyici (StAR) protein, 3-Hidroksisteroit dehidrojenaz (3β-HSD) gibi steroidojenik enzimler hakkinda bilgi verildi. Bu molekuler mekanizmalarin ayrintilarinin bilinmesi ile, onemli ekonomik degeri bulunan ve saglikli bir ureme sistemine sahip olmasi gereken ineklerde, ureme fizyolojisinin daha iyi anlasilacagi dusunulmektedir.