Elazığ’da Yetişen Polygonum cognatum Meissn (Madımak) Bitki Ekstraktlarının In vitro Biyolojik Aktiviteleri ve Bazı Fitokimyasal Bileşenlerinin Belirlenmesi

Halk arasinda bitkilerin cesitli kisimlari kullanim amacina yonelik basit islemlerden gecirilerek gerek gida, gerekse tedavi amaciyla yaygin olarak kullanilmaktadir. Bitkiler, insan beslenmesinde cok onemli bir yer tutar ve insan sagligi acisindan bazi onemli bilesenler icermektedir. Dunyadaki bitkisel cesitliligin fazlaligi, cogu bitkinin biyolojik etkileri ve etki mekanizmalari hakkindaki bilimsel verilerin hala yetersiz olmasi bu konuya olan ilgiyi her gecen gun artirmaktadir. Bu calismanin amaci, Elazig yoresinden toplanan ve ozellikle gida olarak mevsiminde bolca tuketilen Polygonum cognatum Meissn (Madimak, Kusekmegi) bitkisinin etanol, metanol, aseton ve hekzan ekstraktlarinin antiradikal aktiviteleri, fitokimyasal bilesenleri, antimikrobiyal ve in vitro antikanserojen aktivitelerinin arastirilmasidir. Calisma sonuclarimiza gore, P. cognatum Meissn ozutlerinin ABTS radikal giderme aktivitelerinin DPPH a kiyasla daha iyi sonuc verdigi goruldu. Ayrica ABTS radikal giderme aktivitelerinin standart bir antioksidan olan askorbik asite (Vitamin C) yakin degerlerde oldugu bulundu. Polygonum cognatum Meissn’ in yuksek miktarda fitosteroller, K ve D vitaminleri, α-tokoferol, flavonoidler, proantosiyanidin, fenolikler ve doymamis yag asitleri icerdigi tespit edilmistir. Bitki ekstraktlarinin antimikrobiyal etkileri Escherichia coli, Bacillus subtilis, Klebsiella pneumoniae, Staphylococcus aureus and Candida albicans mikroorganizmalari kullanilarak Disk Difuzyon ve Minimum Inhibitor Konsantrasyonu (MIK) yontemleri ile belirlendi. Butun ekstraktlarin tum mikroorganizmalara karsi antimikrobiyal aktivite gosterdigi goruldu. Ayni zamanda Polygonum cognatum Meissn ekstraktlarinin, MCF-7, PC3 ve MKN-45 kanser hucre hatlari uzerinde kontrole gore ozellikle yuksek konsantrasyonlarda oldukca iyi sitotoksik etkiler sergiledigi goruldu. Kanser hucreleri icerisinde en yuksek etkiyi ise MKN-45 (insan mide kanseri) hucre hattinda gostermistir. Elde edilen sonuclar antioksidan ve antipiroliferatif etki gosteren ve biyoaktif bilesikleri iceren Polygonum cognatum Meissn bitkisinin insanlar tarafindan tuketilmeye devam edilebilecegini gostermistir.