Możliwości wykorzystania nanotechnologii i nanomateriałów w procesach uzdatniania wody i oczyszczania ścieków. Część II: Membrany i procesy membranowe

Streszczenie Obserwuje sie wprowadzenie nowych i obiecujących nanomaterialow do wytwarzania nowej generacji membran o zaawansowanych wlaściwościach antyfoulingowych i antyskalingowych. Membrany wykonane z tych materialow pozwalają uzyskac znacznie wyzsze strumienie wody/permeatu niz cienkowarstwowe membrany kompozytowe stosowane obecnie w procesach separacji membranowej. Nanomaterialy, ktore są najcześciej stosowane do modyfikacji membran to: krzemionka, zeolity, metale (Ag, Zr i Ti) i tlenki metali (TiO2, ZrO2, ZnO, Al2O3), oraz materialy weglopochodne, tj. nanorurki weglowe (CNT) i materialy na bazie grafenu. W artykule przedstawiono aktualny stan wiedzy i wyzwania związane z przygotowaniem membran wykonanych z nanomaterialow. Nowatorskie membrany kompozytowe mozna podzielic na dwie kategorie: (i) membrany wykonane wylącznie z nanomaterialow, znane rowniez jako membrany wolnostojące oraz (ii) membrany polimerowo-ceramiczne modyfikowane nanomaterialami. Omowiono perspektywe rozwoju membran opartych na nanomaterialach w odniesieniu do efektywności oraz powiekszenia skali. Possibility of nanotechnology and nanomaterials application in water and wastewater treatment processes. Part II: Membranes and membrane processes Abstract The introduction of novel and promising nano-materials for development of next generation of membranes of advanced antifouling and anti-scaling properties as well as for disinfection and photo-catalysis, have been observed. Membranes made of these materials enable to obtain significantly higher water/permeate fluxes than thin film composite membranes currently used in membrane separation processes. Nano-materials, which are the most often applied for membrane modifications are: silica, zeolites, metals (Ag, Zr and Ti) and metal oxides (TiO2, ZrO2, ZnO, Al2O3), and carbon-based materials, i.e. carbon nanotubes (CNT) and graphene based materials. In the paper, the state of the art in progress and challenges related to preparation of membranes made of nano-materials is presented. Novel composite membranes can be divided into two categories: (i) membranes made of only from nano-materials also known as freestanding membranes and (ii) polymeric/ceramic membranes modified with nano-materials. The future prospect of membranes based on nano-materials in regard to the final separation efficiency and commercial scaling up has been discussed.