Tıbbi ve aromatik bitkilerin dünyadaki ve Türkiye’deki ekonomik durumu

Bu calismada dunya ve Turkiye ticaretinde onemli bir yere sahip olan bazi tibbi ve aromatik bitkilerin son bes yilina ait ithalat ve ihracat verileri sunulmustur. Calisma bulgulari International Trade Center (ITC) ve Turkiye Istatistik Kurumu (TUIK)’ndan elde edilen istatiksel veriler kullanilarak hazirlanmistir. Tibbi ve aromatik bitkiler ve bu bitkilerden imal edilen urunlerin ticaretine iliskin verilerin 2001 yili itibariyle Comtrade (International Trade Center-ITC) veri tabaninda yer aldigi gorulmustur. Dunya tibbi ve aromatik bitkiler ve bunlardan elde edilen urunlerin ihracat degeri 2001 yilinda 48.7 milyar dolar iken, 2019 yilinda bu deger 207.5 milyar dolara yukselmistir. Ithalat degerinde de ayni artis trendi yakalanmis olup 2001 yilinda 48.9 milyar dolar olan deger 2019 yilinda yaklasik olarak dort kat artarak 205.9 milyar dolar olarak gerceklesmistir. Dunyada gorulen artis egilimi Turkiye dis ticaretinde de gozlenmistir. Turkiye’de tibbi ve aromatik bitkiler ve urunlerinin ihracat degeri 2001 yilinda 143.6 milyon dolar iken, 2019 yilinda 1.02 milyar dolara, ithalat degeri ise 2001 yilinda 282.7 milyon dolar iken, 2019 yilinda 1.36 milyar dolara yukselmistir. Ulkemizde tibbi ve aromatik bitkiler ve urunlerinin ihrac degerleri genel olarak degerlendirildiginde yillar itibariyle  en onemli artis ucucu yaglar ve rezinoitler, parfumeri, kozmetik vd. urun grubunda gerceklesmistir. Bu urun grubuna iliskin ihrac degerleri 2001-2019 yillari arasinda 83.6 milyon dolardan 829.4 milyon dolara ulasmistir.