Gezondheidsverkenning bewoners gemeente Moerdijk: onderzoek naar gezondheidsproblemen, zoals gepresenteerd in huisartspraktijken in de nabijheid van het industrieterrein Moerdijk.

Achtergrond De laatste jaren zijn er meerdere incidenten voorgevallen op het industrieterrein Moerdijk (brand, ontploffing, langdurige uitstoot ethyleenoxide) die een potentiele impact kunnen hebben op de gezondheid van omwonenden. Bovendien worden de dorpskernen van de gemeente omringd door autosnelwegen. De doelstelling van dit onderzoek was te verkennen of er in de omgeving van het industrieterrein Moerdijk andere en/of meer gezondheidsproblemen worden gepresenteerd aan de huisarts, vergeleken met regio’s in Nederland met evenveel, resp. minder (chemische) industrie in de omgeving. Het onderzoek was explorerend en inventariserend van aard. Er worden dus geen uitspraken gedaan over een directe causaliteit, ofwel over een oorzakelijke relatie tussen uitstoot van de industrie en van de autowegen en de gezondheid van de inwoners. Methode Een epidemiologische vergelijking werd uitgevoerd op basis van elektronische patientendossiers (EPD’s) van tien huisartspraktijken (n=32518) in de gemeente Moerdijk, voor de periode 2013 t/m 2015. Er werden diverse gebieden als controles gekozen uit de database van NIVEL Zorgregistraties eerste lijn: Gebieden met vergelijkbare industriele activiteit als Moerdijk (10 huisartsenpraktijken), Plattelandsgebieden in andere regio’s zonder hoge concentratie bekende milieublootstellingen (24 praktijken) en gebieden in de buurt van Moerdijk (5 praktijken). Bevindingen De verkenning laat zien dat er in gemeente Moerdijk weinig significante verschillen voorkomen in de onderzochte gezondheidsklachten ten opzichte van de controlegebieden. Wat opvalt is met name een hogere kans op luchtwegklachten (hoesten, benauwd en piepende ademhaling) en –infecties (bronchitis). Het risico in de dorpskernen nabij het industrieterrein is bovendien verhoogd, met name in 2015, waar het gaat om medicatie gericht op het ademhalingssysteem. Wat ten aanzien van deze risico’s vooral moet worden benadrukt is dat het om kansen gaat die tot anderhalf maal zo hoog zijn, ook in de kernen rondom het terrein, ten opzichte van de controlegebieden. Er is een verhoogde kans op iets dat niet heel vaak voorkomt. Bovendien kan niet worden vastgesteld of de industriele activiteit en de uitstoot die daarbij eventueel vrijkomt, een meer voor de hand liggende verklaring vormt voor luchtwegklachten en –infecties dan bijvoorbeeld roken of verkeer gerelateerde fijnstof. Aanbevelingen Aanbeveling voor het openbaar bestuur is om in het kader van de publieke gezondheid alsnog een enquete uit te zetten onder bewoners om mogelijke verklaringen verder in beeld te brengen (bijvoorbeeld roken, aard en plaats werk, binnenmilieu woning, percepties) en om de huidige studie over twee of drie jaar te herhalen om na te gaan hoe aangetroffen gezondheidsrisico’s zich verder ontwikkelen. Gelet op het relatief lage risico en het gebrek aan inzicht in verklarende factoren is er op dit moment is geen aanleiding om aanvullende beleidsaanbevelingen te formuleren gericht op risicoreductie. Evenmin is er aanleiding voor aanbevelingen gericht op maatregelen die bewoners zelf kunnen nemen, buiten de algemene aanbevelingen gericht op een gezonde leefstijl.