BAZI KAVAK (POPULUS L.) TAKSONLARININ KADMIYUMA KARŞI FITOEKSTRAKSIYON ROLLERI

Kadmiyum (Cd) ile kontamine olmus topraklarin islah basarisi; dokularina Cd birikmesine izin veren bitkilerin secimine ve kullanimina baglidir. Kavak taksonlarinin hizli buyume, derin kok sistemlerine sahip olma ve kisa rotasyonla isletilebilme ozellikleri yesil islah icin kullanilmalarina olanak saglamaktadir. Bu arastirmada; alti kavak taksonu/klonu arastirmaya obje olmustur. Bunlar; Populus alba L. (Akkavak), P. tremula L. (Titrek kavak), P. nigra L. (Karakavak) klon: Geyve ve N03.368A ve melez kavak klonlari P. euramericana Dode. Guinier I-214 ve P. deltoides Bartr / Samsun (I-77/51). Kavak taksonlarinin yaprak, kok ve dal aksamlarinda Cd birikme miktarlari Atomik Absorpsiyon Spektrometresi (AAS) cihazi ile belirlenmistir. Arastirmacilar Cd birikimi yapan bitki dokularini; en cok biriken aksamdan en az birikim yapan doku kismina dogru; kok> govde> yapraklar> meyve> tohum olarak siralamaktadir. Calisma kapsaminda; yaprak orneklerinin analizi sonucunda; P. tremula'da 12,45 ppm miktarinda en yuksek Cd miktari tespit edilirken, minimum kadmiyum birikimi, 0,84 ppm ile P. alba turlerinde tespit edilmistir. Kok orneklerinin analizinde; en yuksek kadmiyum miktari 34 ppm miktariyla P. euramericana I-214'te, en dusuk birikim miktari ise P. alba turunde 4.6 ppm olarak saptanmistir. Dal orneklerinde ise; en yuksek kadmiyum miktari 5,54 ppm ile P. deltoides Samsun (I-77/51) klonunda bulunmustur. Minimum kadmiyum birikimi ise, P. nigra Geyve klonunda 0.44 ppm seviyesinde belirlenmistir. Ayrica arastirma sonucuna gore; Kavak taksonlarinda sirasiyla en yuksek Cd birikimi yapan dokularin kok, dal ve yaprak oldugu tespit edilmistir.