تحلیل عوامل مؤثر بر بروز تخلفات ساختمانی با تأکید بر جایگاه کمیسیون مادۀ صد (مورد شناسی: مناطق 22گانۀ کلانشهر تهران)

شهر تهران طی سالیان گذشته به‌دلایل متعددی همواره شاهد بروز و رشد تخلفات ساختمانی گسترده‌ای بوده‌است. با توجه به حجم زیاد تخلفات ساختمانی در این شهر و تأثیر این‌گونه تخلفات بر کالبد شهر، ضرورت و اهمیت پرداختن به این مسئله امری بدیهی بود؛ این تحقیق با رویکرد منطقی ترکیبی (قیاسی-استقرایی) و مطالعات اسنادی، از نرم‌‌افزارهای spss و Excel و smart_pls و GIS استفاده کرد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که بیشترین نوع تخلف مربوط به تخلف تراکم ساختمانی با 22 درصد بود. در بخش مدل ویکور نیز برای رتبه‌بندی، مناطق 2، 3، 6 و 12 که عمدتا در شمال و شمال‌شرقی شهر تهران هستند، دارای بیشترین و مناطق جنوبی شهر نظیر مناطق 16، 17 و 19 دارای کمترین میزان تخلف ساختمانی بودند. همچنین نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون وجود رابطۀ مثبت و معنادار میان متغیرهای مستقل و وابسته را تأیید کرد و مدل برازش رگرسیون خطی نشان داد که هرچه تعداد پروانه‌های صادرشده افزایش یابد، به همان اندازه، میزان تخلفات نیز افزایش‌ و هرچه دستور به تعطیلی ساخت بنا و اعادۀ ملک بیشتر باشد، از میزان تخلفات کاسته می‌شود. مدل‌‌یابی معادلات ساختاری نیز نشان داد که همبستگی متغیرها برای ایجاد یک تحلیل عاملی مناسب است. تحلیل عاملی تأییدی در این پژوهش ارتباط معنادار بین متغیرهای آشکار و پنهان را قابل‌قبول بیان کرد. در ادامه برای برازش مدل نظری تحقیق از سه سطح برازش استفاده‌ شد و در هرکدام برازش قابل‌قبول و مدل تحقیق نیز از برازش مناسبی (قوی) برخوردار بود. میزان R2 متغیر پنهان بیرونی شاخص تخلفات ساختمانی برابر با 94/. به دست آمد که از تلفیق چند شاخص مربوط به تخلفات ساختمانی شکل‌گرفته است. این مقدار نشان می‌دهد که شاخص‌های تحقیق میزان 94 درصد از عوامل مؤثر در تخلفات ساختمانی را تبیین می‌کنند.