Dünya Bankası ile Yeni Bir Sosyal Politika Öznesi Olarak Beşeri Sermaye

ABD onderliginde, Bretton Woods Konferansi ile coklu mutabakat sonrasi kurulan Uluslararasi Yeniden Yapilandirma ve Kalkinma Bankasi (IBRD), ulusal ekonomilerin disa kapanmayacagi bir uluslararasi ekonomik sistemin varligini surdurmek uzere kurulan bir ulus ustu finans kurumudur. Kurulusundan beri ABD etkisinde politika ureten, IBRD, 1960 yilinda Uluslararasi Kalkinma Birligi’nin (IDA) katilimi ile Dunya Bankasi adini almistir. 1980’lere kadar serbest piyasa ekonomisi icinde uluslarin uretime dayali kalkinmalarini destekleyerek, yoksullugu ve azgelismisligi cozmeye calisan Banka, 1980’lerde, buyuk bir degisim gecirmistir. 1970’lerin sonuna kadar, kalkinma kavraminin cekirdeginde yer alan sosyal politika nosyonu, 1980’lerde unutulur ve kalkinmanin yerini ekonomik buyume alir. Nihayet, 1990’larin basinda sosyal politikalar, artan yoksullugu dizginlemek uzere ekonomik buyumenin kolaylastiricilari haline gelmistir. Ancak, hizli innovasyon ve teknolojik gelisme uretim sistemlerine yansiyarak, calisma iliskilerinde yeni bir donemi baslatmistir. Gelismis ve gelismekte olan ulkeler ile ABD’de imalat sanayi istihdam oranlarinda azalis yasanirken bilakis Cin’de nitelikli beseri sermaye ile uretilen yeni isler imalat sanayi istihdamini artirmistir. Banka, devletlerin serbest piyasa ekonomisi icinde gerek hizli rekabete uyum saglamalari gerekse orta sinifin yok olmamasi ve orta gelir tuzagina takilmamasi icin beseri sermayenin onceligini vurgular. Nitekim Banka, gelismekte olan ulkelerin gelecegin ekonomisinde acimasiz rekabet ile basacikabilmelerinin tek yolunu, minumum sosyal koruma ile teknolojinin faydalarindan yararlanabilecek nitelikli beseri sermaye olarak gormektedir.