Marka Kişiliği Oluşumunda ve Yansıtılmasında Reklamlarda Arketip Kullanımı: Türkiye’nin En Değerli İlk 10 Markasının Reklamlarına Yönelik Bir Analiz

Bireyler kendilerini diger bireylerden ayirmak ve kendilerini tanimlamak icin sahip olduklari kimlik ozelliklerini kullanmaktadir. Bu durum gunumuzde markalar icin de gecerlidir. Kendini diger markalardan farklilastirmak, hatirlanir ve tercih edilir bir marka olabilmek amaciyla musterilere urun/hizmetleri cagristiracak anlamlar uretmek ve bu anlamlarin pekistirilmesini saglamak, reklamcilarin ve pazarlama profesyonellerinin onceligi olmustur. Bu noktada marka kisiligini yansitmak icin bilincaltina yonelik reklam stratejisine basvurulmakta, urun/hizmetlere anlam yukleme araci olarak arketiplerden faydalanilmaktadir. Markalarin reklamlarinda hangi arketiplere basvurdugunu ve bu arketipler araciligiyla marka kimliginin nasil yansitildigini belirlemeyi amaclayan bu calismada, Margaret Mark ve Carol Pearson’un, Carl G. Jung’in kolektif bilincdisi teorisini gelistirerek olusturduklari “arketipsel markalama” modeli esas alinarak Brand Finance 2018 Turkiye raporunda ilk 10’da yer alan en degerli Turk Markalarinin reklamlarina (7 marka-30 reklam) yonelik icerik analizi gerceklestirilmistir. Bu kapsamda markalarin YouTube kanallarinda 2019 yilinda (1 Ocak 2019-1 Haziran 2019) yayinlanan reklamlari analiz edilmistir. Arastirma sonucuna gore; Turkiye’nin en degerli ilk 10 markasinin %70’inin, incelenen tarihlerde YouTube kanallarinda reklam filmi yayinladigi ve bu reklam yayinlayan markalarin tamaminin reklamlarinda cesitli arketiplere yer verdigi bulgularina ulasilmistir. Reklamlarda kullanilan arketipler ise, markanin kendisini pazarda nasil konumlandirdigi, hedef kitlesinin beklentileri ve sosyo-ekonomik/kulturel duzeylerine gore degiskenlik gostermektedir .