Tıpta yeni sistematik bakış açıları; Helal Yaşam Tıbbı, Fonksiyonel Tıp, Holistik Tıp, Yaşam Tarzı Tıbbı

Amac Derlememizde, tiptaki yeni sistematik bakis acilari ve hasta tedavilerine butuncul yaklasimlar ele alinacaktir. Materyal metot Makalemizde; tipta son yillarda populer olan ve bilimsel olarak kendisine literaturlerde yer edinmis, orijinal muhtevasi bulunan, yeni yaklasimlar irdelenecektir. Bu baglamda; Helal Yasam Tibbi/Halal Life Medicine (HYT/HLM), Fonksiyonel Tip (FT), Holistik Tip (HT) ve Yasam Tarzi Tibbi (YTT) incelenecektir. Bulgular HLM, ilk olarak Dr. H. Yazar tarafindan 2018 yilinda tanimlanmistir. Bu tanimlamayi digerlerinden ayiran en onemli fark, saglik kavramina getirdigi yeni yaklasimdir. HLM, sagligi; “hem bu dunyada, hem de ahirette tam iyilik halinde olmak” seklinde ifade etmektedir. HLM’nin literaturde ilk olarak kullandigi bir baska ifade ise, “fitrata uygun sirkadiyen ritim” kavramidir. FT; “tip egitiminde ogretilen bilgilerin, okullarda okutulmayan bir yaklasim ile kronik hastaliklara uygulanmasi” seklinde tanimlanmaktadir. Yine FT icin; “dayandigi bilgi ansiklopedisi klasik tip ile ortak olmakla birlikte, dusunce sistemi, klinik yaklasimi, bakis acisi, paradigma A’dan Z’ye farklidir” ifadelerine yer verilmistir. HT; insan sagligina ve hastalik tedavisine daha uygun yeni bir tibbi sistem olusturmaya vurgu yaparken, insan vucudunu butuncul bir varlik olarak goren butunlestirici tip (HIM, Holistic Integrative Medicine) seklinde kendisini tanimlamaktadir. HT klinik uygulamalarina, ozellikle birinci basamak saglik hizmetleri seklinde Agustos 2014'te Avustralya da baslamistir. Bunun icin yeni bir hekim tanimlamasi yapilmis ve kronik hastaligi olan hastalarin tedavi takipleri basarili bir sekilde gerceklestirilmistir (The Royal Flying Doctor Service, RFDS). YTT (The American College of Lifestyle Medicine, ACLM); bu kurulus 2004 yilinda faaliyetlerine baslamistir. ACLM’ye gore, ABD’de saglik harcamalarinin %80 den fazlasi onlenebilir kronik hastaliklara gitmektedir. Kronik hastaliklardan kurtulmanin temelinde ise, yasam tarzi degisikligi yatmaktadir. ACLM; bitki bazli beslenme, duzenli fiziksel aktivite, yeterli uyku, stres yonetimi, riskli maddelerin kullanimindan kacinma ve diger ilac disi yontemleri izleme gibi, kanita dayali terapotik yaklasimlarin kullanilmasini onerir. Sonuc Gunumuzde tipta, hastalara butuncul yaklasimlara giden bir surec yasanmaktadir. Bunlar arasinda HLM, literature kazandirdigi yeni tanimlamalar ile dikkat cekmektedir.