بررسی اثر تنش کمبود آب و باکتریهای تقویت کننده رشد گیاه بر برخی از صفات ریختشناسی و بیان ژنهای Tdc و Str در ریشه گیاه پروانش (Catharanthus roseus)

گیاه پروانش یکی از پرکاربردترین گیاهان دارویی است. افزایش مقدار ترپنوئید ایندول آلکالوئیدها (TIA) در اندام‌های این گیاه از طریق اعمال تیمارهای زیستی و غیر زیستی یکی از اهداف فعالیت‌های اصلاحی می‌باشد. در این بررسی تاثیر دو گونه از باکتری‌های تقویت‌گر رشد Pseudomonas fluorescens و Azospirillum brasilense به صورت جداگانه و ترکیبی همراه با دو سطح تیمار رطوبتی به صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوک-های کامل تصادفی در سه تکرار مورد آزمایش قرار گرفتند. اثر تیمارها 30 روز پس از اعمال تنش رطوبتی بر برخی صفات ریخت‌شناسی و نیز بیان دو ژن Tdc و Str در ریشه گیاه پروانش با استفاده از تکنیک qRT-PCR بررسی گردید. تنش کمبود آب، رشد طولی ریشه را به طور معنی‌داری افزایش داد ولی تاثیر معنی‌داری بر بیان ژن‌ها نداشت. باکتری A. brasilense در شرایط عدم تنش، با افزایش طول، حجم و سطح ریشه، افزایش معنی‌دار بیان ژن کلیدی Str را در پی داشت. باکتری P. fluorescens نیز با وجود کاهش مقادیر صفات رویشی، تاثیر مثبت و معنی‌داری بر بیان ژن-های مورد بررسی در شرایط عدم تنش و تنش نسبت به گیاهان شاهد داشت. از نظر تاثیر بر بیان ژن‌های مورد بررسی، دو گونه باکتریایی به‌طور جداگانه، نسبت به تلقیح ترکیبی، بهتر عمل نموده و بیان ژن‌ها را در هر دو شرایط رطوبتی نسبت به گیاهان شاهد بدون تنش و تحت تنش افزایش دادند. انتظار می‌رود با افزایش بیان دو ژن Tdc و Str محصول این ژن‌ها و محصولات نهایی مسیر بیوسنتزی انواع TIA از جمله مقدار آجمالیسین در ریشه گیاه پروانش افزایش یابد.