Türkiye’de Kestane Kanseri İle Biyolojik Mücadelede Ümitvar Bulgular

Bu makalede, Manisa ili Haciisalar koyundeki bir kestanelikte kestane kanseri ( Cryphonectria parasitica Murr. Bar . ) hastaliginin hipovirulent irklarla biyolojik kontrol olanaklarini inceleyen ve 2002 – 2005 yillari arasinda yurutulmus olan bir arastirma ile 2007-2008 yillarinda ayni kestanelikte hipovirulensin dogal yayilma durumuyla ilgili gozlemlerin sonuclarina yer verilmektedir . Calisma alanindaki hasta agaclardan EU-1 uyum grubuna ve Mat1-1 eslesme tipine ait virulent irklar izole edilmistir. Ege Bolgesi kestaneliklerinde hipovirulent irk saptanmadigi icin, laboratuar kosullarinda lokal virulent irk Marmara bolgesinden elde edilen hipovirulent irkla donusturulmus ve calismalarda HiSF 1 olarak kodlanan yeni lokal hipovirulent irk kullanilmistir. Bu irkin EU-1 uyum grubu ve MAT-1 eslesme tipine ait oldugu belirlenmistir. HiSF 1, konversiyon testlerinde virulent irklarin tamamini hipovirulent karaktere donusturmustur. Saha calismalarinda, kestanelikteki genc agaclarin uzerindeki kanserlerin en ve boylari olculdukten sonra bu kanserlerin cevresine HiSF 1 ’ in gelistigi koloni bloklari inokule edilmis ve aylik donemlerle kanserli dokudaki boyut degisimleri olculmustur. Sonucta, hipovirulent irkla inokule edilen kanserlerin cogunda kallus olusumuna bagli kuculme saptanirken, bazilarinda aktif kanserler yuzeysel iyilesmis kanser tipine donusmustur. Her iki iyilesme belirtisinden hipovirulent irk tekrar izole edilmistir. Surekli gozlem alinda tutulan kestanelikte inokulasyondan 4 yil sonra, onceden inokule edilmemis agaclarda da yeni, iyilesmis kanserlerin varligi saptanmistir. Bu calisma, Turkiye'de kestane kanseri hastaliginin dogada, hipovirulens aktarimi yoluyla biyolojik kontrolunun mumkun olduguna isaret eden ilk arastirmadir.