SEASONAL CHANGE OF CHLOROPHYLL CONTENT (SPAD VALUE) IN SOME TREE AND SHRUB SPECIES

Canlilar icin hayati oneme sahip olan klorofil, fotosentez olayinin baslica etken maddesi olup, bitkideki klorofil miktari yetisme yeri kosullari ve bitki turu basta olmak uzere cesitli cevresel faktorlere karsi oldukca hassas tepkiler gosterebilmektedir. Bu calismada, Karadeniz Teknik Universitesi Kanuni yerleskesi icerisinde bulunan bazi dogal egzotik agac ve cali turlerinde klorofil iceriginin (SPAD degeri) buyume donemi baslangicinda (20 Mayis) ve sonundaki (15 Ekim) degisiminin belirlenmesi ve turler arasindaki farklarin ortaya konmasi amaclanmistir. Calisma kapsaminda Kanuni yerleskesinde yer alan bes adet dogal (Quercus hartwissiana Steven, Fagus orientalis Lipsky, Ulmus minor Mill., Liquidambar orientalis Mill., Quercus pubescens Willd.) ve yedi adet egzotik (Eucalyptus camadulensis Dehnh., Ginkgo biloba L., Quercus castaneifolia C.A.Mey., Cinnamomum camphora (L.) Sieb., Acer negundo L., Quercus rubra L., Aesculus hippocastanum L.) agac turu ile yedi adet dogal (Cercis siliquastrum L., Laurus nobilis L., Osmanthus decorus (Boiss.&Balansa) Kasapligil, Laurocerasus officinalis M.Roem., Ostrya carpinifolia Scop., Corylus avellana L., Arbutus unedo L.) ve bir adet egzotik (Weigela coraensis Thunb.) cali turu olmak uzere toplam 20 adet turde olcumler gerceklestirilmistir. Klorofil icerigi, yapraktaki klorofil miktarini dolayli olarak olcen, tasinabilir klorofil metre cihazi (Minolta SPAD-502, Osaka, Japan) ile 4 tekerrurlu olarak tespit edilmistir. Elde edilen veriler SPSS 23.0 istatistik programi yardimiyla degerlendirilerek, Wilcoxon testi, varyans analizi (one-way Anova) ve Duncan’s testi yapilmistir. Calisma sonucunda Aesculus hippocastanum, Laurus nobilis, Cinnamomum camphora, Eucalyptus camaldulensis ve Liquidambar orientalis disindaki turlerin Mayis ve Ekim ayina ait SPAD degerleri arasinda istatistiksel olarak anlamli (p<0.05) farkliliklar oldugu belirlenmistir. Ayrica, her iki donemde de turler arasinda %99 guven duzeyinde anlamli farkliliklar bulundugu tespit edilmistir. Duncan’s testi sonucunda Mayis ayi olcumlerinde dokuz farkli grup, ekim ayi olcumlerinde 15 farkli grup meydana geldigi saptanmistir. Ortalama SPAD degeri her iki donemde de Laurocerasus officinalis turunde en yuksek (sirasiyla 78.6 ve 70.6) iken en dusuk deger Mayis ayinda Acer negundo (25.0), Ekim ayinda Quercus hartwissiana (24.0) turunde belirlenmistir.