اثر کودهای زیستی و آلی و نظامهای کشت مخلوط افزایشی و جایگزینی بر عملکرد ذرت (.Zea mays L) و لوبیاچیتی (.Phaseolus vulgaris L)

کشت مخلوط، یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های تولید پایدار محصولات کشاورزی است. به‌منظور بررسی تأثیر کشت مخلوط و کودهای زیستی و آلی بر عملکرد ذرت و لوبیاچیتی، آزمایشی در سال زراعی 97-1396 در مزرعه تحقیقاتی و آموزشی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران، اجرا شد. آزمایش به‌صورت کرت‌های خردشده و در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. کرت‌های اصلی شامل سیستم‌های مختلف کودی در چهار سطح شاهد (عدم کود دهی)، کود زیستی (Azotobacter chroococcum)، کود آلی (ورمی‌کمپوست)، کود تلفیقی (ازتوباکتر+ ورمی‌کمپوست) و کرت‌های فرعی دربرگیرنده پنج ترکیب کاشت شامل کشت خالص ذرت، کشت خالص لوبیاچیتی و نسبت‌های مخلوط سری جایگزینی 50 درصد ذرت:50 درصد لوبیاچیتی و سری‌های افزایشی 60 درصد ذرت: 60 درصد لوبیاچیتی و 80 درصد ذرت:80 درصد لوبیاچیتی بودند. نتایج آزمایش نشان داد که بیشترین عملکرد دانه در بوته ذرت (8/245 گرم در بوته)، از ترکیب تیماری ورمی‌کمپوست و کشت مخلوط جایگزینی 50 درصد ذرت: 50 درصد لوبیاچیتی و بیشترین عملکرد دانه در بوته لوبیاچیتی (4/5 گرم تک بوته)، از ترکیب تیماری ورمی‌کمپوست و تک‌کشتی لوبیاچیتی به‌دست آمد. درمجموع، بیشترین نسبت برابری زمین از کشت مخلوط افزایشی 60 درصد ذرت: 60 درصد لوبیاچیتی با دریافت ورمی‌کمپوست (22/1) به‌دست آمد. با توجه به هدف حذف یا کاهش قابل‌ملاحظه مصرف نهاده‌های شیمیایی در کشاورزی پایدار، استفاده از کودهای آلی و زیستی برای ترکیب کشت مخلوط افزایشی، مناسب و قابل توجیه است.