Keuzevrijheid moet niet leiden tot eerder stoppen met werken

Het Baliemanifest is naar mijn oordeel een belangrijk en goed initiatief. Ik zie drie hoofdlijnen. De eerste is de stelling dat sociale zekerheid een investeringsproject moet worden. De tweede dat sociale zekerheid behalve op de traditionele ook betrekking moet hebben op nieuwe sociale risico’s en recht doen aan moderne en meer gedifferentieerde levenslopen en arbeidspatronen. De derde is die van de noodzaak van een helderder verantwoordelijkheidsverdeling met op onderdelen een kleinere rol voor de overheid en een grotere rol voor collectiviteiten op een lager aggregatieniveau en voor individuen. Deze hoofdlijnen liggen in het verlengde van de uitgangspunten voor een vernieuwing van het sociale stelsel, zoals naar voren gebracht door Leijnse, Goudswaard, Plantenga en vd Toren (2002). Tegelijk bevat het manifest echter nog wel enkele lastige elementen, die naar mijn idee nadere doordenking vragen. Ten behoeve van de verdere uitwerking van de Balievisie breng ik daarom de volgende punten naar voren.