Cinsiyet, evlilik uyumu, depresyon ile nedensel ve sorumluluk yüklemeleri arası ilişkiler üzerine bir araştırma

Yukleme kurami, insanlarin, nedensel aciklamalari nasil yaptiklari ve 'neden' diye baslayan sorulari nasil cevapladiklariyla ilgili bir kuramdir. Yuklemsel kavramlar, sosyal psikoloji alani icinde gelistirilmistir, ancak, evlilik iliskileri kuramcilari icin de ilgi cekicidir. Evlilik iliskisinde, nedensel ve sorumluluk yuklemelerinin onemi uzerinde durulmaktadir. Niyet, gudu ve suclulugu iceren sorumluluk yuklemelerinin, uyumlu ve uyumsuz esleri birbirinden daha iyi ayirt ettigi ileri surulmektedir. Literaturde, depresyon ile yuklemeler arasindaki iliskiler de incelenmekte ve depresif bireylerin siklikla evlilik problemleri getirdiklerinden soz edilmektedir. Depresiflerin nedensel yuklemelerini abart tigi ve cevrelerinde ters giden herseyden kendilerini sucladiklari ileri surulmektedir. Bu alandaki calismalarin ortaya cikardigi sorulardan yola cikarak, yaptigimiz bu arastirmada, esleriyle uyumlu olan ve olmayan kadin ve erkeklerin, eslerinin olumsuz davranislarina yaptiklari, hem nedensel hem sorumluluk yuklemeleri ile depresyon puanlari arasindaki iliskinin incelenmesi amaclanmistir. Kisilerin, eslerinin davranislarina yaptiklari yuklemelerin yanisira, kendidavranislari uzerine yaptiklari yuklemeler de, olumlu ve olumsuzluk boyutlari uzerinde degerlendirilmistir. ' Arastirma bulgularina gore, esleriyle uyumsuz olanlar, olumsuz es davranislarina karsi, uyumlulardan daha fazla yukleme yapmaktadirlar. Depresiflerin, depresif olmayanlara gore, olumsuz es davranislarina karsi daha fazla yukleme yapmakta olduklari da ortaya konmustur. Esleriyle uyumsuz veya depresif kisilerin, sorumluluk yuklemelerini nedensel yuklemelerden daha fazla kullandiklari da belirlenmistir. Uyum puani arttikca ve depresyon puani dustukce, es olumsuz davransa bile, buna olumlu tepki verildigi ve gerilimin surdurulmedigi gorulmustur. Depresif deneklerin, olumsuz es davranislarina karsi olumlu -tepki vermelerinin nedeni olarak, depresiflerin eslerinin olumsuz davranislarindan kendilerini sorumlu tuttuklari ve sucluluk yasadiklari soylenebilir. Ileride yapilacak arastirmalarda, cinsiyet, evlilik uyumu ve depresyon ile yukleme degiskenleri arasindaki iliskiler, daha buyuk bir orneklem uzerinde ve kulturel etkenler basta olmak uzere, yuklemeler uzerinde etkisi olacagi dusunulen baska temel degiskenler dikkate alinarak incelenebilir. AbstractAttribution theory deals with how people make causal explanations and how they answer the questions that begins with 'why'. Attributional concepts have been developed in the field of social psychology, but, it has been interested in marital relations theorists. In marital relationship, it has been focused on causal and responsibility attributions. It has been proposed that responsibility attributions which concern intention, motivation and blame distinguish the distressed and nondistressed spouses. In the literature, the relations between depression and attributions are also examined and mentioned that depressed individuals often come up with marital problems. Depressed individuals are assumed to exaggerate their causal responsibility and blame themselves for all negative things around their environment. As it is based on the questions which are brought up from the studies in this field, in our study, we aimed to investigate the relations between distressed and nondistressed wife's and husband's causal and responsibility attributions which are made to their spouse's negative behaviors and depression scores. As well as attributions to their spouse's negative181 behaviors, subjects' attributions to themselves were evaluated on positive and negative dimensions. / According to the results of this study, distressed subjects made more attributions to their spouse's negative behaviors than nondistressed ones. Similarly, depressed subjects made more attributions to their spouse's negative behaviors than nondepressed subjects. It has been determined that both distressed and depressed individuals have been using causal attributions more than responsibility attributions. Even though spouse's behavior was negative, positive response was given to this and distress was not maintained when adaptation score was higher and depression score was lower. It can be said that as the cause of depressed subjects' positive responses to negative spouse's behavior, depressed subjects were keeping responsible themselves and living a blamefulness from their spouse's negative behaviors. In future research, relationships among sex, marital adaptation, depression and attribution can be investigated on a wider sample by considering the effects of cultural factors and the other variables that account for attributions.