MUKAYESELİ HUKUKTA İFTİRA, SUÇ İSNADI VE MAHKEME KARARLARI

Iftira sucu, Turk Ceza Kanunu’nun (TCK) Millete ve Devlete Karsi Suclar ve Son Hukumler baslikli Dorduncu Kismin, Adliyeye Karsi Suclar isimli Ikinci Bolumunde, 267 nci maddede duzenlenmistir. Maddenin duzenlenisi ve doktrindeki gorusler degerlendirildiginde, iftira sucunun magdurunun tuzel kisi olup olamayacagi hususunda tartismalar bulundugu gorulmektedir. Nitekim devletin magdur olup olamayacagi hususu da tartismali olup, isbu calisma kapsaminda, bir devletin iftira sucunun magduru olup olamayacagi, ozellikle soykirim sucu cercevesinde incelenecektir.  Turk Ceza Hukuku’na gore, “Devlet” bir sucun faili olamaz, nitekim TCK’nin 20 nci maddesinde “(1)Ceza sorumlulugu sahsidir. Kimse baskasinin fiilinden dolayi sorumlu tutulamaz. (2) Tuzel kisiler hakkinda ceza yaptirimi uygulanamaz. Ancak, suc dolayisiyla kanunda ongorulen guvenlik tedbiri niteligindeki yaptirimlar saklidir .” seklinde bir duzenleme yer almakta olup bu husus acikca belirtilmektedir. Konumuz itibariyle temel sorun bir devletin soykirim sucunun faili oldugu yonunde yapilan bir isnadin iftira sucunun konusunu teskil edip etmeyecegidir.  Iftira sucu ile ilgili Turk Ceza Kanunu’nun 267 nci maddesindeki duzenlemeye bakildiginda, maddede hakkinda sorusturma ve kovusturma baslatilmasini ya da idari bir yaptirim uygulanmasini saglamak icin bir kimseye hukuka aykiri bir fiil isnat etmekten bahsedildigi gorulmektedir. Soykirim sucunun, TCK’nin Ikinci Kitabinin, Uluslararasi Suclar baslikli Birinci Kisminin, Soykirim ve Insanliga Karsi Suclar isimli Birinci Bolumunde, 76 nci maddesinde duzenlendigi gorulmektedir. Bu itibarla yukarida belirttigimiz uzere, ceza sorumlulugunun sahsiligi geregi, ceza hukuku baglaminda bir devletin soykirim sucunun faili olmasi mumkun olmayip, bir devlet hakkinda soykirim sucunu isledigi iddiasinin iftira sucunun konusunu olusturmasi mumkun degildir. Ancak, bir devletin yoneticilerinin soykirim sucunun failleri olduklari iddiasinda bulunmak, bir suc isnadi gerceklesmis olacagindan, sayet 267 nci maddedeki kosullar saglaniyorsa, iftira sucunun konusunu olusturabilecektir.  Diger ulkelerin ceza kanunlarina bakildiginda da, iftira sucunun duzenlenisi itibariyle, genel olarak sucun masum kisilere suc isnadinda bulunulmasi seklinde duzenlendigi gorulmektedir. TCK’nin 301 inci maddesinde oldugu gibi, hemen hemen her devletin, ceza kanununda veya cikarilan bir ek kanunda, kendisine karsi yoneltilen asagilayici, kucuk dusurucu veya karalayici soylemlere karsi kendini korudugu ve bu tur ifadelerin kullanilmasini suc olarak duzenlendigi gorulmektedir. Bu kapsamda her ne kadar bir devlete karsi yoneltilen soykirim isnatlari iftira sucunun konusunu olusturmaya elverisli bulunmasa da, TCK m.301 gibi diger ulkelerin kanunlarinda da yer alan duzenlemelere, yapilan isnat yoneticilere iliskin ise, iftira sucunu duzenleyen maddelere basvurulmasi mumkundur.