ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİNDE MESLEKİ VE TEKNİK OKULLARIN SERGİ DÜZENLEME GELENEĞİ: 1938 YILI KIZ ENSTİTÜLERİ VE SANAT OKULLARI SERGİSİ ÖRNEĞİ

Erken Cumhuriyet doneminde yerli uretimin tesvik edilmesi, mesleki ve teknik egitimin ozendirilmesi ve yeni is sahalarinin topluma tanitilmasi amaciyla sergiler duzenlemekteydi. Ozellikle sanayinin her sahasinda ihtiyac duyulan nitelikli isgucunun nasil yetistigini anlatan adeta “canli bir kitap” olarak kabul edilen okul sergileri donemin milli, iktisadi ve egitim politikalari icinde onemli yer edindi. Mesleki ve teknik egitim kurumlari bir yillik egitim sureci sonunda urettikleri urunleri, kullanilan yeni teknolojileri, makine ve ekipmanlari duzenledikleri sergilerde teshir ediyorlardi. Ogrencilerin birebir imalat yaptiklari bu sergiler, sanayilesmenin ilk adimlarinin atildigi bir donemde uretim tekniklerinin yayginlasmasina katki sagliyordu. Diger taraftan mamul urunlerin kullanim alanlarinin ogretilmesi, girisimcilerin ozendirilmesi ve urunlerin tanitilmasina zemin hazirlanarak genc Cumhuriyet’in sanayi politikalari desteklenmekteydi. Okul sergileri, meslek okullarindaki ogretmen ve ogrencilerin emeklerini toplumla bulusturdugu yegâne mecralardi. Acilislarinda daima devlet erkâninin hazir bulundugu bu organizasyonlar genellikle okulun kendi binasinda ve kendi imkânlari olcusunde mustakil olarak duzenlenmekteydi. Ilk kez 21 Mayis 1938 tarihinde ulkedeki tum mesleki ve teknik egitim kurumlarinin musterek katilimiyla bir sergi duzenlendi. Kiz Enstituleri ve Sanat Okullari Sergisi kamuoyunda oldukca ses getirdi. Sergi, alaninda bir ilk olmanin yani sira donemin milli politikalarina hizmet etmesi bakimindan da on plana cikti. Zira 1938 yili sergisi sanayideki kalkinma adimlarinin bir gostergesi olup gerek yeni neslin gerekse Turk sanayinin gelecegini izah etmekteydi. Bu calismada 1938 yili Kiz Enstituleri ve Sanat Okullari Sergisinin duzenlenme amaci, ne sekilde duzenlendigi, siyasi ve politik arka plani ve serginin toplumsal yansimalari ele alinacaktir. 1930’lu yillarda sanayi, iktisadi ve egitim politikalari cercevesinde okul sergilerinin yeri ve onemi uzerine degerlendirmeler yapilacaktir.