آسیبشناسی آموزش به زبان فارسی از دیدگاه دبیران و دانشآموزان دبیرستانی کردزبان شهرستان سُنقُر و کُلیایی و ارائه راهکارها

هدف این پژوهش آسیب‌شناسی آموزش به زبان فارسی بر اساس دیدگاه برنامه درسی چند فرهنگی و مسائل دوزبانگی است. پژوهش از نوع طرح‌های تحقیق به روش آمیخته (ترکیبی) و با رویکردی تشریحی است و ازنظر هدف کاربردی است. جامعه آماری شامل 160 دبیر و 4023 دانش‌آموز و نمونه آماری آن 113 دبیر و 354 دانش‌آموزان دبیرستانی کردزبان شهرستان سنقر و کلیایی است که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای و بر اساس جدول کرجسی و مورگان انتخاب شده‌اند. ابزار پژوهش: الف) پرسشنامه محقق ساخته برای بررسی دیدگاه دانش‌آموزان و دبیران (شامل 21 گویه بسته پاسخ) در مورد آسیب‌های فرهنگی، دانشی، نگرشی و توانشی است. ب) مصاحبه انفرادی نیمه ساختاریافته با 20 نفر از مسئولان آموزشی و پرورشی و دبیران نمونه که به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. اعتبار پرسشنامه بر اساس ضریب آلفای کرونباخ برای دبیران 75/0 و برای دانش‌آموزان 76/0 برآورد گردید و روایی صوری و محتوایی پرسشنامه و سؤالات مصاحبه با نظر کارشناسان و اساتید گروه علوم‌تربیتی در حد مطلوب ارزیابی شد. در تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آمار توصیفی و استنباطی (جدول فراوانی، میانگین، درصد فراوانی و آزمون T تک نمونه‌ای) استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که آموزش به زبان فارسی، یادگیری دانش‌آموزان را در حیطه‌های دانشی، نگرشی و توانشی با اختلال روبه‌رو کرده و در مسائل فرهنگی باعث دور شدن دانش‌آموزان از هویت فرهنگی و بی‌توجهی به زبان مادری شده است. تحلیل داده‌ها نیز نشان داد که بیشترین آسیب‌های یادگیری به ترتیب معطوف به حوزه دانشی، نگرشی و توانشی است؛ بنابراین برای کاستن این آسیب‌ها در دانش‌آموزان دوزبانه و برقراری عدالت آموزشی شایسته است برنامۀدرسی چندفرهنگی در نظام‌آموزشی اجرا شود.