ارزیابی اثرهای محیط زیستی احداث نیروگاه های تجدیدپذیر خورشیدی – بادی مطالعه موردی: منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان

سابقه و هدف: بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر یکی از را‌ه‌های موثر برای مقابله با آلودگی‌های محیط زیستی ناشی از فعالیت نیروگاه با سوخت فسیلی است. اگرچه نیروگاه‌های تجدید پذیر جزء منبع­ های انرژی پاک محسوب می‌شوند، ولی بیشتر این نیروگاه‌ها سبب تغییر در اکوسیستم منطقه و بهم خوردن تعادل اکولوژیکی می‌گردند. هدف از انجام این تحقیق ارزیابی اثر­های محیط زیستی بکارگیری انرژی‌های تجدیدپذیر شامل بادی و خورشیدی در منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان - زواریان می‌باشد. در این پژوهش با استفاده از دو روش کاربردی ارزیابی اثرهای محیط زیستی (ماتریس ایرانی و روش ماتریس ارزیابی اثرات سریع) انجام پذیرفت. مواد و روش‌ها: در این تحقیق در ابتدا به معرفی گزینه­ ها، جمع ­آوری اطلاعات پایه منطقه، بررسی عامل­ های مؤثر برتوسعه نیروگاه‌های انرژی خورشیدی و بادی از طریق جستجوی اینترنتی و بازدید میدانی پرداخته شد. بر اساس مطالعات انجام شده در بخش‌هاى شناخت پروژه و ویژگى‌هاى محیط زیست منطقه مورد مطالعه، پتانسیل انواع اثر­های  محیط زیستی ناشى از اجراى پروژه نیروگاه تجدیدپذیر به تفکیک فازساخت و ساز و بهره بردارى بر محیط‌هاى فیزیکى، بیولوژیکى و اجتماعى ، اقتصادى و فرهنگی با استفاده از روش‌ ماتریس ایرانی و روش  RIAM مورد پیش بینى قرار گرفتند. روش ماتریس ایرانی و ماتریس ارزیابی اثر­های سریع به دلیل در نظر گرفتن اثر­های انجام پروژه در هر دو مرحله ساخت و بهره‌برداری بر روى اجزاى محیط زیست از روش‌هاى متداول و کاربردى براى ارزیابى اثر­های محیط زیستی در کشور  ایران بشمار مى‌رود. نتایج و بحث: نتایج حاصل از ماتریس لئوپولد ایرانى و روش پاستاکیا نشان می‌دهد در فاز ساختمانی و بهره برداری نیروگاه تجدید پذیر بیشترین پیامدهای مثبت در محیط فیزیکی مربوط به کمیت آب سطحی در محیط اقتصادی – اجـتـماعی و فرهنگی مربوط به اشتغال و درآمد زایی می‌باشد. مهم‌ترین پیامد منفى در محیط فیزیکى مربوط به کیفیت هوا و اقلیم و کیفیت صدا همچنین درمحیط بیولوژیکى مربوط به پوشش حیات وحش و در محیط اقتصادی – اجـتـماعی و فرهنگی مربوط به مناظر و چشم اندازهای طبیعی و توسعه فضای سبز و میراث فرهنگی و آثار باستانی می‌باشد. همچنین بیشترین اثر­های منفی مربوط به فعالیت‌های تولید پساب و پسماند، دفع پسماند، تجهیز کارگاه، خطر­ها و سوانح ، زهکشی و کنترل سیلاب و بیشترین اثر­های مثبت مربوط به تامین نیروی انسانی، تامین انتقال برق و توسعه فضای سبز و تملک زمین­ ها می‌باشد. لازم به بیان می‌باشد که مرحله ساختمانی این گونه طرح‌ها کوتاه مدت بوده و به نوعی هزینه‌ای برای سرمایه‌گذاری بلند مدت و استفاده‌های آتی محسوب می­ گردد.  نتیجه­ گیری: براساس نتایج هر دو ماتریس، احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر خورشیدی – بادی با توجه به بروز کمترین پیامدهای منفی بر اجزای گوناگون محیط زیست، بعنوان مطلوب ترین گزینه مدیریتی انتخاب شد و بدون بیان راهکار، عملکرد پروژه مورد تایید است.