TÜRKLERE ÖZGÜ İLK KAYNAKLARDA "İNSAN" GÖRÜŞÜNÜN TEMELLERİ

OZET Dusunce tarihi ve gunumuz disiplinlerinin en temel arastirma alanlarindan biri insandir. Insan, tanima noktasinda konu edildiginde gozler felsefeye cevrilir. Burada da, insanin kendi kendisiyle, dis dunyayla ve gorunmeyen alemle iliskisi anlaminda bir butun olarak ele alan bakis acilari onemlidir. Turk dusuncesi de butuncul bir anlayisla insani ele almaktadir. Cunku Turkler, bir uygarliktan digerine goc eden bir ulustur, dolayisiyla insan anlayislari da universaldir. Gercekten de hala Turklerin, Avrupali icin degerli olabilecek, derin bir anlayis, insani durumlara karsi iyi niyet gibi ustun davranislari vardir. Bu dusunus biciminde ifadesini bulan Alp tipi, maddecilikle gozleri kararmis bati anlayisina degerli katkilar saglayacak ozellikleriyle dikkat ceker. Iste bu calisma, kulturel acidan erken sayilabilecek bir donemde Turk Dusuncesinin baslica dokurnanlan olan Yazit ve Destanlara bagli kalarak, dusunce tarihinin temel problem alanlarindan biri olan insan konusu uzerine odaklanmaktadir. ABSTRACT One of the most fundemental research fields of today's disciplins and thought is hurnan beings. Philosophy is the most common point of view to identify hurnan being. Three philosophical approaches are important as subviews; human's relationship with himself, outside-world and metaphisics. Turkish thought encounters hurnan as a whole, because Turkish people migrates from one civilisation to another. Thus their hurnan perception is a universalone. Actually Turkish has valuable virtues such as deeper syinpathy, smoother reaction to hurnan error, which might be desirable by Westem Culture. Alpian type described above needs attention to contribute to westem civilization. This study focuses on hurnan as one of fundemental problems of thought history in the light of legends, appopes and rnajor documents of earlier Turkish Thought.