نشست زمین در دشت منوجان ( جنوب استان کرمان) : عوامل، اثرات و پهنه بندی

این مقاله پدیده نشست زمین در دشت منوجان را مورد بررسی قرار می‌دهد. این دشت با وسعت حدود 500 کیلومترمربع در محدوده عرض جغرافیایی شمالی ´20و  ˚27 تا ´35 و ˚27 و طول جغرافیایی شرقی ´30 و ˚57 تا ´40 و ˚50 ، در جنوب استان کرمان قرارگرفته است و در بخش‌هایی از آن نشست زمین به‌صورت پیدایش شکاف‌های نسبتا فراوان تظاهر پیداکرده است. در این مطالعه، ابتدا با انجام بررسی‌های صحرائی محدوده‌های دارای شکاف شناسایی و با GPS و کمپاس نقشه‌برداری شدند. سپس بر اساس شواهد صحرایی و شواهد زمین‌شناختی، زمین فیزیکی، زمین ریخت شناسی و آب زمین شناسی مشخص شد که نشست زمین به علت متراکم شدن رس‌هاناشی از افت سطح آب‌های زیرزمینی صورت گرفته است که خود معلول حفر تعداد زیادی چاه و پمپاژ بیش از حد آب زیرزمینی است. در نهایت، بر اساس این یافته‌ها نقشه پهنه‌بندی خطر متشکل از واحدهای پرخطر (دارای شکاف)، با خطر متوسط (مستعد به ایجاد شکاف)، کم‌خطر (کمتر مستعد به ایجاد شکاف) و بدون خطر ( نا مستعد برای ایجاد شکاف) تهیه گردید. این نقشه مبنای مناسبی برای مقابله با این خطر و کاهش ریسک آن می‌باشد. لازم است سازه‌ها در محدوده‌های پرخطر و خطر متوسط در برابر نشست زمین مقاوم ساخته شوند. البته در صورت جلوگیری از ادامه افت سطح آب‌های زیرزمینی، ممکن است بتوان جلوی ایجاد شکاف در واحد با خطر متوسط را گرفت. در مجموع، کاربرد مهم نقشه پهنه‌بندی حاصله در پروژه‌های عمرانی و کاربری زمین می‌باشد.