ESKİ VAKIFLARDA TOPRAK MÜLKİYETİNDEN DOĞAN SORUNLARIN GÜNÜMÜZE YANSIYAN BİÇİMLERİ: TAVİZ BEDELİ

743 sayili Turk Kanuni Medenisinin yururluge girmesinden once kurulmus bulunan vakiflarin, Vakiflar Genel Mudurlugu tarafindan temsil ve idare edilenlerine mazbut vakiflar adi verilmektedir. Mazbut vakiflar, mulk sayilan arazilerin ve bunlardan elde edilen gelirlerin insanligin hayrina olacak sekilde vakfa bagislanmasiyla olusturulabildigi gibi; miri arazilerden bir kisminin vergi ve sair gelirlerinin hayir sartina vakfedilmesiyle de kurulabilmekteydi. Bunlardan ilki sahih vakiflari meydana getirirken, ikincisi ise gayrisahih vakiflari olusturmaktadir. Gunumuzde ise sahih mazbut vakiflara ait, mukataa ve icareteyn usulleriyle kiraya verilen arazilerin sahislar veya kurumlar adina serbest tasarrufa gecirilmesi esnasinda 5737 sayili Vakiflar Kanunu’nun 18. maddesi uyarinca taviz bedeli adi altinda, tasinmazin emlak vergisi degerinin %10’una denk bir bedel tahsil edilmektedir. Taviz bedeli tahsilati, sahislar ve kurumlarla, Vakiflar Genel Mudurlugu arasinda ihtilafa neden olmakta ve bu ihtilaf yargi mercilerinde cozume kavusturulmaktadir. Bu calismamizda kokeninde Selcuklu ve Osmanli Devletlerinin toprak sistemlerindeki arazi cesitleriyle mulkiyet esaslarinin yer aldigi taviz bedeli sorununun, yargi asamasinda cozumunde izlenecek yontem ele alinmaktadir.