فعالیت ضد میکروبی و ترکیب شیمیایی اسانس گل گیاه Nepeta glomerulosa Boiss

خانواده Lamiaceae یا Labiatae یک خانواده بزرگ از گیاهان گلدار میباشد که گستردگی جهانی دارد و Nepeta یکی از 280 جنس این خانواده بزرگ محسوب میشود. گیاهان معطر ترکیبات دارویی و معطر تولید می‌کنند که به صورت تجاری درطب سنتی کاربرد فراوانی دارند و در زندگی روزمره به کار می‌روند. اسانس گياهان از مهمترين نگهدارنده‌هاي طبيعي محسوب مي شوند. تركيب هاي موجود در اسانس‌ها با خواص ضد باكتري و ضد قارچي، مانع از رشد ميكروب‌ها و فاسد شدن غذا مي‌گردند. همچنين از اسانس‌ها در صنايع غذايي و كنسرو سازي براي بهبود طعم مواد غذايي استفاده مي شود. هدف از این تحقیق تجزیه و شناسایی مواد موجود در اسانس گل گياه Nepeta glomerulosa Boiss از خانواده lamiaceae که درمرحله گلدهي گياه در خرداد ماه سال1390 از کوههای بینالودنیشابور جمع آوری شد، می‌باشد. ترکیبات شیمیایی اسانس گل به وسیله تقطیر با بخار آب به روش GC-FID و GC-MS مورد تجزیه و شناسایی قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که بازده گیاه مورد مطالعه 81/0 درصد وزن ماده خشک است. در اسانس گل این گیاه چهل وشش ترکیب تشخیص داده شد که α-پینن (%4.9)، 8،1- سینئول (%39.3)، β– پینن (%7.0)،p-سیمن (%4.7)، کامفور(%3.3) ، β –کارییوفیلن(%4.0)، اسپاتولنول (%5.1) و 4aα, 7α, 7aα- نپتالاکتون ) %5.1 ( ترکیبات اصلی آن بودند. در بین ترکیبات تشخیص داده شده مونو ترپنها و مونو ترپنهای اکسیژن دار ترکیبات غالب بودند که حدود 40 درصد آن را ترکیب ضد عفونی کننده 1و8-سینئول تشکیل می دهد. همچنین در این تحقیق خواص ضد میکروبی ( in vitro ) اسانس گل گیاه Nepeta glomerulosa Boiss در مقابل سویه های میکروبی گرم مثبت و گرم منفی با استفاده از روش انتشار در آگار به کمک دیسک بررسی گردید و قطر هاله‌ی عدم رشد باکتری در مقابل اسانس برحسب میلی متر اندازه گیری شد که خواص ضد میکروبی ملایمی از خود نشان داد. همچنین بررسی فعالیت ضد میکروبی اسانس گل این گیاه با روش MIC و MBC بر روی سویه های باکتری گرم مثبت و گرم منفی نیز نشان دهنده نتایج مشابهی می باشد. واژه هاي كليدي: اسانس Nepeta glomerulosa Boiss،اثرات ضد میکروبی ، 8،1- سینئول