Farklı Ülkelerde Okul Özerkliği Uygulamalarının Değerlendirilmesi; Türkiye’de Uygulanabilirliği

Gelecek nesillere daha nitelikli egitim imkâni sunarak onlarin bireysel gelisimine ve dolaysiyla toplumsal, ekonomik gelisime katki saglamasi her egitim orgutunun temel hedefidir. Bu dogrultuda bireyleri cagin gereklerine uygun egitim ogretim islevlerine yerine getirme yolunda okullar kendilerine tahsis edilen insan ve madde kaynaklarini etkin ve verimli sekilde kullan(a)madiklari gorulmektedir (Hanusek, 1986) Toplumsal ihtiyaclari karsilama ve daha da otesi ortaya cikan yeni durumlarda (sosyal, ekonomik, siyasal degisimler temelinde) ihtiyaclari belirleme noktasinda okullarin ogretmen atama, mufredat belirleme, butceleme yapma yada orgutsel yeniden yapilanma gibi temel alt boyutlarda merkezi egitim otoritesine bagli kalmadan kendi baslarina karar alma, uygulama ve degerlendirme konularinda okullari yetki ile birlikte sorumluluk verilmesi gundeme gelmektedir (Cheng, 2005). Bu baglamda yapilan calismalarda (Bracci, 2010; Eskeland ve Filmer, 2007; Triant, 2001) Guney Amerika’da ve bazi Avrupa ulkelerinde okul yoneticilerine egitim temel girdisini olusturan alanlarda (ogretmen- ogrenci secimi, mufredat ve konu belirleme, kurumsal butceleme serbestisi, orgutsel yapilanma, veli katilimi vb.) ozerklik verilerek okul kurumunun bireysel inisiyatif alarak ogrenci ogrenme sureclerine mudahalelerde bulunmak suretiyle ogrenci basarisinin artigini ortaya koymaktadir. Bu literatur taramasi kullanilan bu calismada okul ozerkliginin alt boyutlarina, tarihsel gelisimine ve farkli uygulama modellerine yer verilmektedir. Otonom okullarin ogrenci basarisi uzerinden gercekten beklenilen etkiyi hangi duzeyde sagla(ma)digi ortaya konarak ve mevcut konjonkturde Turkiye’de uygulanabilirligi sorgulanmaktadir.