Gonadal development of the holothurian Holothuria polii (Delle Chiaje, 1823) in spawning period at the Aegean Sea (Mediterranean Sea)

Holothuria polii turunun de dahil oldugu Akdeniz’de yasayan  deniz hiyarlari uzak dogu ulkeleri tuketicilerinin yogun talebi karsisinda uluslararasi ticarette onem kazanmislardir. Son yillarda deniz hiyari avciligi bolgedeki balikcilar icin iyi bir gelir kaynagi olmakla birlikte asiri avcilik nedeniyle dogal stoklari tehlike altina girmistir. Bu anlamda av duzenlemeleri ve yetistiricilik calismalari dogal stoklarin korunmasinda onemli onlemlerdir. Bu girisimlerin tumu turun bolgeler arasinda farkliliklar gosteren ureme biyolojisini temel almaktadir. Bu calismada, Ege Denizi’nin dogu kiyilarindaki (Izmir, Turkiye) H.polii turu deniz hiyarlarinin morfolojik ozellikleri, gonadosomatic indeksi ve gonad gelisim evrelerini iceren ureme biyolojisi, Temmuz-Ekim 2018 arasindaki ureme (yumurtlama) doneminde incelenmistir. Bu kapsamda, ortalama agirliklari 120,60 ± 19,56 g olan 60 deniz hiyarinin gonad ve gonad kesitleri makroskobik ve histolojik incelemelerle gozlenmistir. Yumurtlama donemindeki H.polii ergin bireylerinin gonad tubullerinin histolojik incelemesinde olgun (III), yumurtlama (IV) ve yumurtlama sonrasi (V) olmak uzere uc gonad gelisim evresi tanimlanmistir.  Elde edilen sonuclar her iki cinsiyetteki deniz hiyari gonadlarinin Temmuz ayinda olgun ve yumurtlama asamasinda, Ekim ayinda ise yumurtlama sonrasi asamada oldugunu ortaya koymaktadir. Turun yumurtlama donemi basinda (Temmuz) ortalama gonad agirligi 12,53 ± 1,33 g iken, yumurtlama donemi sonunda (Ekim) 1,87 ± 0,58 g olarak kaydedilmistir. Gonadosomatik index ise %17,53 ± 0,02 (Temmuz)’den yumurtlama sonrasi asamada (Ekim) %3.,37 ± 0,01’e dusmustur. Gonadosomatik indeks, gonad agirligi ve yumurtlama doneminin deniz suyu sicakligi ile dogru yonlu ve onemli bir etkilesim icinde oldugu saptanmistir. Bu calisma sonucuna gore, H.polii turu deniz hiyarinin Ege Denizi’nin dogu kiyilarindaki yumurtlama donemi Temmuz ayinda baslayip, Agustos ve Eylul aylarinda yogun olarak devam etmekte ve Ekim ayinda tamamen son bulmaktadir. Sonuc olarak turun yumurtlama donemindeki ureme biyolojisine iliskin elde edilen veriler hem stok yonetiminde hem de yetistiricilik calismalarinda yol gosterici niteliktedir.