TÜRKİYE'DE YERFISTIĞI TARIMINDA TEKNİK VE EKONOMİK ETKİNLİK

Bu calismanin temel amaci Turkiye'de yerfistigi tariminda teknik ve ekonomik etkinliklerin tahmin edilmesidir. Bu amacla Turkiye'de yerfistigi uretiminin %80'inden fazlasini gerceklestiren Adana ve Osmaniye illerinde yerfistigi uretimi yapilan 90 isletmeden elde edilen verilerle Veri Zarflama ve Stokastik Sinir Analizi yontemleriyle etkinlik analizi yapilmistir. Analizde temel degiskenler olarak dekara yerfistigi verimi, saf azot, saf fosfor, makine gucu ve isgucu kullanim duzeyleri ile ilac masraflari kullanilmistir. Egitim, yerfistigi ekim alani, aile isgucu orani, sulama sayisi, yerfistigi parsel sayisi, sulama sayisi ve onerilen dozlarda saf azot kullanimi gibi sosyo-ekonomik degiskenlerin etkinlik skorlari uzerindeki etkileri de analiz edilmistir. Sonuclar ortalama teknik etkinligin 0.80-0.86 arasinda, ekonomik etkinligin yaklasik 0.60 oldugunu gostermektedir. Teknik etkinsizlik isletmelerin etkinlik sinirinin altinda uretim yapmalarindan kaynaklanmaktadir. Yerfistigi tarimi yapilan isletmelerde tahsis etkinliginde saglanacak iyilestirmeler ekonomik etkinliklerin iyilestirilmesi acisindan daha onemli gorunmektedir. Etkinlik duzeyleri ile egitim, ekim alani ve onerilen duzeyde azot kullanimi arasinda pozitif; aile isgucu orani, sulama sayisi ve parsel sayisi arasinda negatif bir iliski bulunmustur. Ancak sadece ekim alani, aile isgucu orani ve onerilen dozda saf azot kullanimi arasindaki iliski istatistiksel acidan anlamli bulunmustur