Optimalisatie van werkplekleren en competentieontwikkeling

De redactie van Pedagogische Studien heeft mij verzocht het proefschrift ‘Evidencebased workplace learning’ van Franck Blokhuis te bespreken. Met genoegen heb ik die taak aanvaard. Een proefschrift over ‘evidence-based design’, onderwijskundig ontwerpen gebaseerd op ervaring en overtuigend wetenschappelijk bewijs, sprak mij bijzonder aan, zeker ook omdat in het proefschrift de link wordt gelegd met competentieontwikkeling, een terrein waar ik veel belangstelling voor heb en waar maatschappelijk veel om is te doen. Bovendien, het ontwerpen van leren in de praktijkcomponent van het beroepsonderwijs, de beroepspraktijkvorming, wordt weinig onderzocht, terwijl er wel een kleine 500,000 studenten middelbaar beroepsonderwijs aan deelnemen. Een dergelijk aantal rechtvaardigt zeker zorgvuldige aandacht voor het praktijkleren, omdat het zich niet direct binnen de invloedssfeer van de instellingen voor beroepsonderwijs bevindt. Immers, de beroepspraktijkvorming wordt in hoge mate ingericht in overleg tussen de praktijkbegeleider (een medewerker van de stagebiedende organisatie) en de student, uiteraard binnen de kaders van het programma van de opleiding. De praktijkperiode wordt dus voor een belangrijk deel begeleid door werkenden zonder een professionele opleiding in het opleiden en begeleiden van studenten middelbaar beroepsonderwijs. Er zijn weliswaar cursussen voor praktijkopleiders en –begeleiders, maar die zijn van bescheiden omvang; de eerste aandacht van de opleiders-begeleiders gaat ook uit naar hun reguliere werktaken. In veel gevallen maakt de opleidings-begeleidingstaak geen deel uit van de functie van de betreffende medewerker, wordt deze niet financieel beloond en ook niet beoordeeld. De kenniscentra beroepsonderwijs bedrijfsleven hebben weliswaar een rol in de bewaking en de bevordering van de kwaliteit van de leer-werkplek, maar die kunnen die kwaliteit niet in volle omvang garanderen. Het proefschrift nu gaat precies om dit punt: het bevorderen van de kwaliteit van de interactie tussen de student en de praktijkbegeleider (in het proefschrift ‘mentor’ genoemd) met het oog op de optimalisatie van de kwaliteit van de leerprocessen op de werkplek. Een thema dat zeker de moeite waard is aan een nader onderzoek te onderwerpen.