سه گانه قابلیت، عدم قطعیت و پیچیدگی در پروژههای توسعه محصولات و سامانه های پیچیده

بخش قابل‌توجهی از پروژه‌های دفاعی در زمره پروژه‌های پیچیده قرار دارند. عدم قطعیت و پیچیدگی دو ویژگی مهم و ذاتی این نوع پروژه‏ها است که باعث افزایش زمان و هزینه آن‏ها می‏شود و برخی به رابطه هم‏افزا بین این مفاهیم اشاره‌کرده‌اند. رویکردهای مختلفی مانند توسعه و تعمیق قابلیت‏های درونی برای غلبه بر اثرات ناخواسته این دو ویژگی ارائه‌شده است. در این پژوهش سعی شده است سه مفهوم عدم قطعیت، پیچیدگی و قابلیت در طیفی از پروژه‏های توسعه محصولات پیچیده مورد بررسی قرار گیرند. در ابتدا با استفاده از ادبیات موضوع، رجوع به خبرگان و به‌کارگیری روش دلفی سه مرحله‏ای مؤلفه‌های هرکدام از این سه مفهوم تبیین شد. همچنین، از طریق توزیع پرسشنامه میان مدیران و متخصصان صنایع دفاعی، میزان اهمیت عوامل و عملکرد صنایع دفاعی در مدیریت و بهبود این عوامل موردسنجش قرار گرفت و به کمک تجزیه‌وتحلیل اهمیت-عملکرد، وضعیت عوامل و اولویت‌های بهبود مشخص گردید. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که سازمان‌های مرتبط با پروژه‌های توسعه محصولات پیچیده دفاعی در بخش‌های عدم قطعیت، پیچیدگی و قابلیت باید بر عوامل ضعف فرهنگ حاکم در سازمان، ابهام در اهداف، تغییرات در برآوردها، عوامل محیطی، پیچیدگی‌های فنی، اهداف، ماهیت پروژه، محیطی و قابلیت‌های مدیریت دانش، مدیریت ارزش، مدیریت پروژه‌های کلان و قابلیت‌های نوآورانه که اولویت بالاتری نسبت به سایر عوامل دارند تمرکز بیشتری داشته باشند.