Endoplazmik Retikulum Stresinde Hücre Sağkalım ve Ölüm Kararı

Endoplazmik Retikulum (ER) ’un fonksiyonlari protein ve lipid biyosentezi, protein katlanmasi ve trafigi, kalsiyum homeostazi ve cesitli diger yasamsal sureclerdir. ER ’de yanlis katlanmis ya da katlanmamis proteinlerin birikimi ER homeostazinda degisikliklere yol acar. ER fonksiyonlarini hasara ugratan hucresel durumlar oldugunda, ER stresi meydana gelir ve sonuc olarak katlanmamis protein yaniti (UPR) olarak isimlendirilen bir yolak aktive olur. UPR sinyal yolagi ER saperonlarinin miktarini artirir ve protein translasyonunu duzenler. UPR iki zit fonksiyona sahiptir: ilki ER homeostazini yeniden saglamak ve ikincisi apoptozisin ya da otofajinin uyarilmasini iceren adaptif mekanizmalar gelistirmek. UPR stres kosullarinin ustesinden gelemezse, ucuncu bir yol olarak hucrenin sagkalimi ve buyumesine de izin verebilir. Sonuc olarak, metabolik hastaliklar, norodejeneratif hastaliklar, inflamatuar hastaliklar ve kanser meydana gelebilir. ( Sakarya Tip Dergisi 2016, 6(2):73-80 ) Anahtar Kelimeler: ER stres, katlanmamis protein yaniti, apoptozis, otofaji